بررسي علمي روند كاربرد ترجمه ماشيني در آموزش زبان و فراتحليل اثر آن

پيشينه و اهداف: اگرچه تعداد فزاينده‌اي از پژوهش‌ها، به مزاياي استفاده از فناوري ترجمه ماشيني براي زبان‌آموزي  پرداخته است؛ ليكن پژوهش‌هاي ديگري نيز وجود دارد كه بر معايب استفاده از اين فناوري در آموزش زبان اشاره داشته است. نگرش كلي در جوامع آموزش زبان، عدم استفاده از ترجمه چه سنتي و چه الكترونيكي براي يادگيري زبان است. بنابراين، پژوهش حاضر، سير كاربرد اين فناوري در زبان‌آموزي را مورد بررسي قرار داده است تا به اين جمع بندي برسد كه آيا استفاده از اين فناوري در مجموع براي زبان‌آموزي  مفيد است يا خير.روش‌ها‌‌: يك صد مقاله در خصوص تاثير ترجمه ماشيني بر آموزش زبان كه در سال هاي 2000 تا 2020 ميلادي منتشر شده اند، مورد بررسي قرار گرفتند. جهت انتخاب اين مقالات، كليدواژگان مهم شناسايي و به صورت خودكار در بانك‌هاي اطلاعاتي مهم جستجو شد؛ سپس به صورت دستي با جستجو در مجلات مهم در حوزه كاربرد فناوري در آموزش زبان يافت شد. در اين پژوهش براي تجزيه و تحليل داده ها از دو روش مرور علمي و فراتحليل استفاده شد. در مرحله اول، اطلاعات آماري مثل تعداد شركت كنندگان، زبان هاي مورد آموزش، جفت زباني مورد استفاده، متغيرهاي مورد نظر و مهارت هاي زباني مورد پژوهش استخراج  شد. در مرحله دوم، فراتحليل تاثير اين فناوري بر زبان‌آموزي صورت گرفت. از دوازده پژوهش براي انجام فراتحليل و از مدل تصادفي پيروي از چارچوب فراتحليل استفاده شد . با توجه به اندازه كوچك نمونه‌ها ضريب جي هج بر روي كوهن مورد استفاده قرار گرفت.يافته‌ها: طبق يافته هاي اين پژوهش، اكثر پژوهش‌هاي ترجمه ماشيني تاكيد مي كنند ترجمه ماشيني ابزاري مفيد در زبان‌آموزي است. يافته هاي اين پژوهش همچنين نشان داد، زبان‌آموزان، نظرات متناقضي در مورد استفاده از ترجمه ماشيني براي يادگيري زبان دارند. اين يافته‌ها ديدگاه‌ها و نگراني‌هاي مختلفي را مطرح نمود. گرچه ترجمه ماشيني مي تواند خطا هاي واژگاني را در مهارت نوشتاري به زبان خارجي كاهش دهد، اما در نهايت ممكن است الزاما منجر به يادگيري زبان نشود. پژوهش حاضر، فقدان سناريوهاي صحيح آموزشي براي پياده سازي ترجمه ماشيني در آموزش زبان را مشخص نمود. از آنجا كه صرفاً استفاده از ابزار، يادگيري را تضمين نمي كند، مدرسان زبان ابتدا بايد ماهيت ترجمه ماشيني را درك نمايند و سپس سعي كنند روش‌هاي مناسبي را براي استفاده از آن با زبان‌آموزان خود پيدا كنند. بر اساس پژوهش‌هاي پيشين، عوامل مختلفي بر كيفيت خروجي ترجمه ماشين تأثير مي گذارد و مدرسان بايد اين عوامل را  مد نظر داشته باشند. علاوه بر اين، تنوع ميان زبان‌آموزان نيز خود مسئله مهمي است كه بايستي مورد توجه قرار گيرد. با اين حال، طراحي‌هاي آموزشي نبايد فقط به روش‌هايي براي استفاده موثر از ترجمه ماشيني در انجام تكاليف زباني محدود شود بلكه بايد به دنبال راه‌هايي براي پرورش يادگيري زبان‌آموزان در دراز مدت باشد.نتيجه‌گيري: وقتي ترجمه ماشيني بسيار دقيق مي شود، مدرسان ممكن است با بي انگيزگي زبان‌آموزان نسبت به يادگيري زبان ديگر روبرو شوند. علاوه بر اين، وقتي ترجمه ماشيني چه در زندگي روزمره و چه در محيط‌هاي آموزشي شيوع بيشتري پيدا كند، زبان‌آموزان ممكن است استفاده از ترجمه ماشيني را غيراخلاقي ندانند و ترجمه ماشيني ممكن است در آينده نزديك به ضرورتي در فرهنگ آموزش زبان تبديل شود. در اين زمينه، مدرسان بايد رهنمودهاي روشني در مورد ملاحظات اخلاقي در خصوص استفاده از ترجمه ماشيني به زبان‌آموزان ارايه دهند.