مؤلفه‌هاي انس با قرآن كريم بر اساس تحليل مضموني دعاي ختم قرآن صحيفه سجاديه

The Components of Familiarity with the Holy Quran Based on the Thematic Analysis of Prayer after Reading the Whole Quran in The Sahifa Sajjadieh

معناشناسي واژگان قرآن كريم و انتخاب معادلِ داراي قرابت معنايي با واژه مورد نظر در زبان مقصد(در اينجا فارسي و انگليسي) بر اساس معنا، لازمه ترجمه دقيق اين متن آسماني است. در بين واژگان بكار رفته در قرآن كريم، واژه عقل يك واژه كليدي است كه تنها در سياق مدح و تكريم استعمال شده و در مفهوم مخالف مثل عبارت لايعقلون، منطوق آيه نكوهش است كه نتيجه آن مدح عقل است. از اين رو كشف دلالت آن با هدفِ ارزيابي معادل‌گزيني در ترجمه، داراي اهميت است. عقل واژه‌اي عربي است كه در زبان فارسي به صورت يك وام‌واژه(دخيل) استفاده مي‌شود و در ترجمه‌‌هاي فارسي نيز يا به همان شكل و صورت برگردان شده و يا از واژه‌‌هايي نظير انديشه و خِرد به عنوان معادل براي آن استفاده شده است؛ اما عقل در استعمال قرآني، ناظر به بُعد عملي بوده و معناي مركزي عقل در قرآن كريم، حبس و امساك است هرچند بسياري از ترجمه‌هاي فارسي و انگليسي قرآن از معادل‌هايي نظير خردورزي و انديشيدن و reason، studied، comprehend، understood استفاده كرده‌اند، در حالي كه همين معادل‌ها را براي واژگان ديگري كه اختلاف دلالتشان با واژه عقل روشن است مثل تَعۡلَمُونَ، تَذَكَّرُونَ، تَفۡقَهُونَ، ٱلۡحِكۡمَةَ، ذُو مِرَّة، سُلۡطن مُبِين نيز برگزيده‌اند كه از دقت و ظرافت معناشناختي لازم برخوردار نيست. اين تحقيق بر اساس روش توصيفي-تحليلي و همچنين تحليلي-انتقادي با توجه به قابليت دربرگيري ابعاد نظري مسأله و نقد و تطبيق برخي ترجمه‌ها صورت گرفته تا ارزيابي دقيق‌تري از برگردان اين واژه، متناسب با دلالت قرآني آن به دست دهد.

According to verses and hadiths, familiarity with the Holy Qur'an lays the foundation for the education of individuals and society based on the teachings of revelation. Achieving this goal requires tools and preconditions, the lack of which can have the opposite effect on humans. Therefore, the Infallibles (AS) have paid attention to this important issue and have made valuable statements in this regard, among which is the prayer of 42 Sahifa Sajjadieh entitled the prayer for the end of the Qur'an. In this research, using thematic analysis method and with two quantitative and qualitative approaches in three stages of analyzing, explaining and combining the text, to extract the basic, organizing and comprehensive themes of Imam Sajjad (AS) Quran recitation prayer and the solutions proposed in This prayer should be explained from the perspective of that Imam in order to discover a comprehensive pattern of familiarity with the Holy Quran. The research findings show that from the point of view of Imam Sajjad (AS), familiarity with the Qur'an requires accessories that, if they exist, will bring effects and results both in this world and in the hereafter for human beings. The most important tools of familiarity with the Qur'an are: knowing the attributes of the Qur'an, recognizing the effects of following the Qur'an, knowing the conditions of using the Qur'an, knowing the basics of familiarity with the Qur'an, knowing the true interpreters of the Qur'an, praying for the Holy Prophet (PBUH) and following the Holy Prophet (PBUH). At the end of this article, a comprehensive model of familiarity with the Qur'an from the perspective of Imam Sajjad (AS) is drawn.