بررسي تأثير آموزش همسالان مبتني بر تئوري رفتار برنامه‌ريزي ‌شده بر بهبود رفتارهاي مرتبط با سلامت دهان و دندان در دانش آموزان مقطع ابتدايي مناطق روستايي تربت جام

مقدمه: دهان و دندان سالم از معيارهاي اصلي سنجش سلامت افراد جامعه به حساب مي‌آيد. آموزش بهداشت از بهترين راه‌ها براي تأمين سلامت افراد جامعه است. هدف: هدف اين مطالعه تعيين تأثير آموزش همسالان بر بهبود رفتارهاي مربوط به سلامت دهان و دندان مبتني بر تئوري رفتار برنامه‌ريزي ‌شده در دانش آموزان مقطع ابتدايي مناطق روستايي تربت جام بود. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه نيمه تجربي، 98 نفر دانش‌آموز پايه چهارم و پنجم دبستان منطقه روستايي تربت جام در سال 1398 با نمونه‌گيري چند مرحله‌اي انتخاب و به تصادف به دو گروه كنترل و آزمون تخصيص يافتند. ابزار جمع‌آوري داده‌ها، پرسشنامه روا و پايا شده پيمان و همكاران بود كه توسط دانش آموزان در سه مقطع زماني قبل، بلافاصله و سه ماه بعد از مداخله آموزشي مبتني بر تئوري رفتار برنامه‌ريزي تكميل گرديد. جهت تحليل داده‌ها از آزمون‌هاي كاي دو، من ويتني، ويلكاكسون و جهت مدل‌بندي داده‌ها از مدل GEE (Generalized Estimating Equation) استفاده شد. كليه تحليل‌ها در سطح خطاي 05.0 و با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 20 انجام شد. يافته‌ها: در گروه آزمون، ميانگين و انحراف معيار نمره نگرش از 59.3 ±59.21 به 36.1 ±93.28، هنجار انتزاعي از 60.1 ±55.12 به 51.1 ±93.13، كنترل رفتاري درك شده از 87.2 ±65.13 به 65.1 ±44.19، قصد رفتار از 04.3 ±69.14 به 1.38 ±69.19 و رفتار استفاده از مسواك و نخ دندان 94.1 ±40.8 به 84.0 ±48.11 بعد از انجام مداخله تغيير كرده است، ميانگين نمرات تمام سازه‌ها در گروه آزمون در مقايسه با گروه كنترل پس از مداخله به طور معني‌داري افزايش يافته بود در حالي ‌كه اين تغييرات در گروه كنترل مشاهده نشد (001.0‌P ). بحث و نتيجه‌گيري: در دانش آموزان، آموزش از طريق همسالان مبتني بر تئوري رفتار برنامه‌ريزي شده مي‌تواند منجر به ايجاد رفتارهاي مطلوب و اصلاح عادات رفتاري غلط در زمينه سلامت دهان و دندان گردد.