عنوان مقاله :
سنجش عملكرد عناصر اقليمي خانههاي سنتي بافت تاريخي شيراز با رويكرد آسايش حرارتي؛ مورد پژوهي: ايوان
پديد آورندگان :
كريم زاده ، جمشيد دانشگاه آزاد اسلامي واحد بوشهر - گروه معماري , مهدي نژاد درزي ، جمال الدين دانشگاه تربيت دبير شهيد رجايي - دانشكده هنر و معماري , كريمي ، باقر دانشگاه ازاد اسلامي واحد بوشهر - گروه معماري
كليدواژه :
معماري اقليمگرا , خانههاي سنتي , سازگاري محيطي , ايوان , شاخص آسايش حرارتي (PET)
چكيده فارسي :
با رجعت به گذشته و نگاهي بنيادين به زيستگاهها و عناصر همخوان با طبيعت، پايداري اقليمي را از ويژگيهاي اصلي خانههاي سنتي ميتوان برشمرد. انسانها در گذشته آموخته بودند كه براي عملكرد حرارتي مناسبترِ فضاهاي سكونتي خود راهكارهاي متفاوتي را اتخاذ كنند، لذا با خلق فضاهاي بينابيني در حدفاصل فضاي باز و بسته توانستند دماي محيط پيراموني خود را كنترل كنند. غايت اصلي ايوانها همانا عملكرد اقليمي آنها بوده است كه با سايهاندازي در كنترل دما و ايجاد آسايش حرارتي نقش مهمي ايفا كردهاند. از مهمترين اهداف اين پژوهش، بررسي دادههاي اقليمي ايوانها و شناخت عملكرد حرارتي آنها با توجه به تناسبات كالبدي است. سه بناي سنتي ايواندار با موقعيتهاي مختلف جغرافيايي انتخاب شدند. سنجش دادههاي آبوهوايي با وسايلي همچون ترموپيرومتر و ترموهيگرومتر انجام و سپس توسط نرمافزار شبيهسازي Envimet اعتبارسنجي شدهاند و در نهايت با نرمافزار Biomet شاخص آسايش حرارتي PET اندازهگيري شد. دادههاي آبوهوايي از طريق ضرايب همبستگي ارزشگذاري شدند. بر اساس نتايج حاصلشده و با وجود تمامي متغيرهاي فيزيكي مؤثر در حياط پيراموني ايوانها نظير مساحت، پوشش گياهي، حوض آب، ارتفاع ديوارها و مصالح ديده شد كه براي عملكرد حرارتي بهتر، نياز به كاهش دماي متوسط تابشي در حياط و ايوانها هستيم، لذا با توجه به همبستگي بسيار قوي دماي متوسط تابشي و شاخص آسايش حرارتي در حياط و ايوان اين سه خانه ديده شد كه بهرغم اثرات محيطي مؤثر در حياط پيراموني، افزايش عرض ايوانها، افزايش مساحت گشايش فضايي ايوان در نما و افزايش ارتفاع از سطح حياط از يك طرف و سايهاندازي بيشتر در حياط از ديگر سو از درجۀ اهميت بالاتري برخوردارند. در نهايت شاهد بهينهتر شدن شاخص PET و در پي آن كاهش استرس حرارتي خواهيم شد. ضوابط بهدستآمده در اين پژوهش دريچهاي جديد براي بازيابي مفاهيم الگوهاي كهن و كمك به حل مشكلات اقليمي خواهند شد.
عنوان نشريه :
مطالعات معماري ايران
عنوان نشريه :
مطالعات معماري ايران