پيوند مؤلفه‌هاي فرهنگي هويت ايران باستان با امر سياست در شاهنامه‌‌‌‌‌‌

فردوسي در شاهنامه‌‌‌‌‌‌ به روايت مؤلفه‌هاي فرهنگي هويت ايران باستان در پرتو رويكردهاي سياسي پرداخته است. نگارنده در مقاله حاضر مي‌كوشد با استفاده از روش توصيفي‌ـ‌تحليلي و مباني نظري مبتني‌بر فرهنگ سياسي، كه دربردارنده شاكله‌هاي مياني و مرتبط فرهنگ و سياست است، به اين پرسش پاسخ دهد كه فردوسي چگونه و با استفاده از چه مؤلفه‌هايي، وجوه و عناصر فرهنگي ايران باستان را به امر سياست پيوند مي‌دهد؟ يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد اگرچه در شاهنامه‌‌‌‌‌‌، دو وجه فرهنگ و سياست دچار بسط و قبض مي‌شوند، اما چنان در هم درآميخته و مرتبط‌اند كه جداسازي آن‌ها از يكديگر تقريباً محال است. به‌عنوان نمونه، فرهنگ مدارا با مفهوم سياسي شاهنشاه عجين مي‌شود و شريعت در كنار نهاد شاهي قرار مي‌گيرد؛ گوهر و هنر يك نظام سياسي راستين امكان‌پذير مي‌شود؛ دادورزي و عدالت كه به‌مثابه ايجاد نظم و جلوگيري از آشفتگي و هرج‌ومرج بود، توسط پادشاه تحقق پيدا مي‌كند؛ شهرياري مبناي ايزدي دارد و از كف رفتن فره ايزدي با سلطه يافتن غير، اهريمن و جادو همراه است. ازنظر جغرافيايي نيز يكي از وجوه هويتي ايران باستان در شاهنامه‌‌‌‌‌‌ فردوسي، مرزهاي جغرافيايي ايران است كه تصور جغرافيايي ايرانيان منطبق بر روايات سياسي و ملي است.