نقش عناصر كالبدي سالن مطالعه در كيفيت مطالعه بر اساس الگوهاي رفتاري دانشجويان (نمونه موردي: سالن مطالعه مركزي خوابگاه كوي برادران دانشگاه تهران)

The role of the physical elements of the study hall in the quality of study based on students' behavioral patterns (a case study of the central study hall of Koi Baradaran Dormitory of University of Tehran)

مسأله و هدف: ميزان مطالعه در بين يك ملت بيانگر ارزش­هاي والاي انساني و ميزان توسعه فرهنگي آن ملت است. سالن هاي مطالعه در اين ميان از اهميت ويژه اي برخوردارند. پژوهش حاضر با هدف كلي بررسي نقش عناصر كالبدي سالن مطالعه بر كيفيت مطالعه كاربران و طراحي سالن هاي مطالعه خوابگاهي بر اساس الگوهاي رفتاري كاربران (دانشجويان) صورت پذيرفته است. روش شناسي: پژوهش از نوع پژوهش‌هاي كاربردي محسوب شده و به روش توصيفي-تحليلي انجام شده­است. روش انجام پژوهش بر اساس مطالعه اسنادي، كتابخانه‌اي و مطالعه ميداني بوده ­است. جهت جمع‌آوري اطلاعات از طريق پرسشنامه به دانشجويان ساكن در خوابگاه دانشگاه تهران مراجعه شد؛ كه در اين ‌بين تعداد كل جامعه مورد مطالعه اين پژوهش 3547 نفر برآورد گرديد كه در طول يك ماه از اين كتابخانه استفاده نمودند. از ميان مراجعه­كنندگان، تعداد 352 نفر با استفاده از فرمول كوكران و به روش تصادفي ساده به‌عنوان نمونه آماري انتخاب شدند. روايي صوري پرسشنامه توسط متخصصان مورد تأييد قرار گرفت. يافته ها: نتايج حاصل از آزمون هم‌بستگي پيرسون و آزمون رگرسيون چندمتغيره نشان داد كه از بين 11 متغير مورد بررسي، به جز متغيرهاي كاركرد ستون‌ها، نظم عملكردي واحدها و اجزاي سالن مطالعه و تنوع در فرم‌هاي داخلي و خارجي، ساير متغيرها شامل تردد، صدا، نظام ميزها و صندلي‌ها، بازشوها، نور، فضاهاي خصوصي و نيمه‌خصوصي و ديد به ترتيب متغيرهايي بودند كه بيشترين سهم را در ميزان تغييرات متغير وابسته (كيفيت مطالعه) داشتند. در نهايت اينكه بر اساس بتاي استاندارد شده، هفت متغير توانايي تبيين 82 درصد از تغييرات واريانس مربوط به افت كيفيت مطالعه ناشي از عدم طراحي مناسب عناصر سازنده كتابخانه را تبيين مي‌نمايند. نتيجه گيري: نتايج پژوهش حاضر نشان مي­دهد كه مشخصات سازه­اي و معماري سالن مطالعه مركزي كوي خوابگاه دانشگاه تهران متناسب با نيازهاي دانشجويان نبوده و نيازمند بازطراحي و ايجاد تغييراتي بر اساس الگوهاي رفتاري كاربران است.

The current research has been carried out with the general aim of investigating the role of the physical elements of the study hall on the quality of users' study and the design of dormitory reading rooms based on the behavioral patterns of users (students). This research is of applied type and was done in a descriptive-analytical way. The research method is based on documentary, library and field study. The data of the research was collected through a questionnaire and from students living in the dormitory of Tehran University as a statistical population. The total number of statistical population was estimated to be 3547 people who used this library during one month. From the statistical population, 352 people were selected as a statistical sample using Cochran's formula and by simple random method. The face validity of the questionnaire was confirmed by experts. The results of the Pearson correlation test and the multivariate regression test showed that among the 11 variables examined, except for the variables of the function of the columns, the functional order of the units and components of the reading room, and the variety of internal and external forms, other variables include traffic, sound, desk system and Seats, openings, light, private and semi-private spaces, and visibility were the variables that contributed the most to the amount of changes in the dependent variable (study quality). Finally, based on the standardized beta, seven variables are able to explain 82% of the variance changes related to the decline in study quality caused by the inappropriate design of library components. Finally, according to the analysis of the results, practical suggestions were also presented.