الگويايي رابطه بين حوادث آسيب‌زا، تاب‌آوري و تيپ شخصيتي با نشانه‌هاي افسردگي و مشكلات شبه جسماني با ميانجي‌گري استرس شغلي ادراك ‌شده و نشانه‌هاي اختلال استرس پس از سانحه

مقدمه: افسردگي و مشكلات شبه جسماني از زمره مشكلات روان‌شناختي در محيط‌هاي شغلي آسيب‌زا محسوب مي‌شوند كه ارزيابي و درمان اين مشكلات رواني جهت بهبود سلامت رواني، افزايش بهره‌وري و كيفيت خدمات در سازمان‌ها امري ضروري است. پژوهش حاضر با هدف آزمودن الگويي از رابطه بين حوادث آسيب‌زا، تاب‌آوري و تيپ شخصيتي با نشانه‌هاي افسردگي و مشكلات شبه جسماني و ميانجيگري استرس شغلي ادراك ‌شده و نشانه‌هاي اختلال استرس پس از سانحه در رابطه حوادث آسيب‌زا و متغيرهاي ملاك در كاركنان آتش‌نشاني شهر مشهد صورت گرفت. روش كار: روش پژوهش نوع توصيفي همبستگي از نوع الگويابي معادلات ساختاري است. جامعه آماري كليه كاركنان عملياتي آتش‌نشاني شهر مشهد در سال 1398 شامل 1100 نفر بودند. تعداد 423 نفر به‌عنوان نمونه با روش نمونه‌گيري تصادفي ساده انتخاب شدند. داده‌ها از طريق پرسشنامه‌هاي استاندارد جمع‌آوري گرديد. داده‌ها با استفاده از آمار توصيفي، آزمون همبستگي پيرسون و الگويابي معادلات ساختاري تجزيه‌ و تحليل شد (0/05 α). يافته‌ها: نتايج نشان داد حوادث آسيب‌زا (0.18 = β،0.29 = β)، تاب‌آوري (0.14 = β، 0.37 = β)، تيپ شخصيتي (0.22 = β)، استرس شغلي ادراك‌ شده (0.19 = β، 0.11 = β) و نشانه‌هاي اختلال استرس پس از سانحه (0.15 = β، 0.20 = β) نشانه‌هاي افسردگي و مشكلات شبه جسماني را پيش‌بيني مي‌كنند. بعلاوه نقش ميانجي استرس شغلي ادراك ‌شده و نشانه‌هاي اختلال استرس پس از سانحه در رابطه حوادث آسيب‌زا با نشانه‌هاي افسردگي و مشكلات شبه جسماني مورد تأييد قرار گرفت. نتيجه‌گيري: بر اساس يافته‌ها، حوادث آسيب‌زا، تاب‌آوري، تيپ شخصيتي، استرس شغلي ادراك ‌شده و نشانه‌هاي اختلال استرس پس از سانحه در كاهش نشانه‌هاي افسردگي و مشكلات شبه جسماني كاركنان آتش‌نشاني نقش دارند. توصيه مي‌شود مبتني بر اين متغيرها، ارزيابي‌هاي دوره‌اي تعريف شود و در استخدام و آموزش‌هاي روان‌شناختي كاركنان آتش‌نشاني مورد توجه قرار گيرند.