نقد و بررسي ترجمه مسند معرفه در قرآن كريم (با تكيه بر اسماء حسني معرفه به «ال» جنس)

Critiquing the Challenges of Translating Definite Predicate in the Qur'an (Depending on Definite Beautiful Names Prefixed with Gender AL)

مسند معرفه يكي از بسترهاي ايجاد قصر در زبان عربي است. اين روش در قرآن كريم در آيات بسياري براي بيان مفهوم قصر به­كار رفته­ است. يكي از مصداق­هاي مسند معرفه در قرآن عباراتي هستند كه در آن‌ها اسماءحسني به عنوان خبر معرفه به «ال» جنس و غالباً در انتهاي آيات آمده­ و در برخي آيات نيز با ادات تأكيد و ضمير فصل هم­نشين شده ­اند. پژوهش حاضر به روش تحليل محتواي كيفي و كمّي و با استقراء تام، ترجمه اين عبارات را در 50 ترجمه قرآن بررسي نموده و به مهمترين اشكالات مترجمان در برگردان مفهوم قصر مستفاد از خبر معرفه به «ال» جنس پرداخته ­است. نتايج نشان مي­دهد كه مهم­ترين اشكالات مترجمان عبارتند از: برابرانگاري خبر معرفه و نكره، ترجمه اسماءحسني معرفه به صورت نكره، عدم دقت به بيش از يك مسند معرفه در يك آيه، عدم توجه به ترجمه چند قصر به شيوه­ هاي گوناگون در يك آيه، عدم تمايل به داشتن رويه يكسان در ساختارهاي مشابه، عدم­دقت در ساخت نحوي زبان مبدأ، ترديد در وجود قصر در ساختار آيه، عدم­ارائه برابرنهادهاي معمول، گرايش به ترجمه تحت­اللفظي در ساختارهاي داراي بيش از يك قصر و تأكيد، غفلت از هم­نشيني اسماءحسني معرفه با ساير ادات تأكيد. همچنين بيشترين ميزان دقت در آيات پيش­فرض مقاله در ترجمه «مركز فرهنگ و معارف قرآن»، «صفارزاده» و «بلاغي» ملاحظه شد. علاوه­ براين تفاوت معناداري ميان ترجمه ­هاي كهن و معاصر و نيز ميان سبك­هاي مختلف ترجمه قرآن در بازتاب يا عدم بازتاب مفهوم قصر ملاحظه نگرديد.

One way to make an exception in Arabic is resorting to definite predicate. It has been utilized in numerous verses of the Qur'an to express exception. One instance of this usage of definite predicate in the Qur'an occurs at the end of verses in which the Beautiful Names are mentioned as definite complement with gender AL. In some of these verses the above-mentioned definite Predicate has been juxtaposed with emphatic particles and copulation. Our approach in the present study has been one based on both a complete induction and a qualitative quantitative method that analyses the verses in which these expressions occur; it likewise analyses the problems translators encounter when translating them. The results show that amongst the most daunting of these problems are: taking definite complement and indefinite complement for one, translating definite beautiful names as indefinite, not being attentive to more than one definite predicate in one verse, not heeding he different ways of translating different exceptions, the existence of different multiple exceptions in one verse, the difficulty of including multiple emphatic structures and exception in Persian, not willing to follow the same path when it comes to similar structures, not being alert to the syntactic structures in the source language, being doubtful about the exception in the verse, not coming up with a usual equivalent, having juxtaposing definite Beautiful Names with other emphatic particles. As for precision in the studied verses, the most precise translations were the ones done by the center for Quranic culture and sciences, Saffarzadeh and Balaghi. Moreover, no significant discrepancy was detected when comparing the classical and contemporary renditions in terms of showing or not showing the concept of exception in the translations.