واكاوي نسبت زمان با احكام كيفري حدود

زمينه و هدف: احكام جزايي همانند ديگر احكام، منوط و مشروط به شرايط و ضوابط خاصي هستند. يكي از قيودي كه بعضاً به مثابه سبب يا شرط احكام جزايي تشريع شده است، قيد «زمان» است. اين نوشتار با بررسي مصداقي شماري از احكام كيفري در پي پاسخ گويي به اين سؤال است كه آيا اجراي احكام كيفري حدود با عنصري به نام «زمان» نسبتي دارد يا خير؟ و در صورت وجود «نسبت»، كم و كيف اين نسبت چگونه است؟ روش: پژوهش حاضر به روش توصيفي و تحليلي انجام شده است. يافته ها و نتايج: يافته ها و نتيجه به دست آمده اين است كه عنصر زمان با احكام كيفري نسبتي مؤثر دارد. اين ارتباط در سه مرحله ارتكاب جرم، مرحله رسيدگي به جرم و مرحله مجازات و اجراي حكم، قابل مشاهده است و در هر يك از اين مراحل موجب تغيير، اسقاط، تخفيف، تشديد، تأخير و ... در احكام كيفري مي‌شود. در مرحله اجراي كيفر حد فوريت زماني و عدم تأخير در اعمال مجازات به عنوان اصلي مهم در شرع مقدس اسلام مورد تاكيد قرار گرفته است مگر آن‌كه اجراي حكم مفسده‌اي به دنبال داشته و دليلي موجه براي تأخير در اجرا وجود داشته باشد. در نحوه اجراي برخي مجازات‌هاي حدي نيز عامل زمان موضوعيت داشته و رعايت آن شرعاً لازم است مانند ماندن مصلوب بر بالاي دار به مدت سه روز يا مدت يك سال تبعيد در مجازات برخي از جرائم مستوجب حد مي­باشد.