ارائه برهاني نوين بر اصالت جامعه متكي بر قاعده «فناء عرفاني» بر اساس انديشه علامه‌طباطبايي و خواجه نصيرالدين طوسي

موضوع اين پژوهش «معنا و اثبات اصالت جامعه» و هدف از آن ارائه قرائتي دقيق‌تر از معناي اصالت جامعه با اتكاء بر برهاني نوين است. در اين مقاله با اتخاذ روش دلالت پژوهي و با تكيه بر يكي از مفاهيم محوري در عرفان اسلامي يعني مقام فناء عرفاني، برهاني جديد براي اثبات اصالت جامعه ارائه شده است. هدف نخست اين مقاله توجه دادن به اين حقيقت است كه مقام فناء عرفاني به غير از مصاديق ناظر به سلوك عرفاني در متن افعال اجتماعي نيز مصاديق قابل توجهي دارد و طبق بيان علامه‌طباطبايي در متن هر اطاعتي نوعي فناء مطيع در مطاع مستتر است. پس از اثبات اين مطلب، اين حقيقت به عنوان مقدمه استدلالي با روش برهاني براي اثبات اصالت جامعه مورد استفاده قرار گرفته است و نشان داده شده كه عمل اجتماعي و حب و بغض‌هاي مستتر در آن، ظرفي براي تحقق و بروز مقام فناء عرفاني به صورت جمعي است و در نتيجه افراد جامعه در قالب كنش‌هاي اجتماعي در حال طي نمودن مراحل فناء عرفاني و در نهايت متحد شدن در تعين كمال مطلوب با يكديگر هستند و اين حقيقت را به صورت انضمامي در متن بسياري از رفتار‌هاي اجتماعي نظير انواع اجتماعات ورزشي، ديني، هنري و ... مي‌توان رصد نمود. حقيقتي كه اشاراتي به آن را مي‌توان در آثار خواجه نصير الدين طوسي مشاهده نمود و نشان داد او نيز چنين فهمي از نحوه اتحاد افراد جامعه داشته است و در پايان به مزيت‌هاي اين برهان در قبال ساير ادله اثبات اصالت جامعه پرداخته شده است.