پديد آورندگان :
پيغان، خشايار دانشگاه تهران - پرديس كشاورزي و منابع طبيعي - گروه مهندسي آبياري و آباداني، كرج، ايران , طافي، شكور دانشگاه شهيد چمران اهواز - گروه آبياري و زهكشي، اهواز، ايران , ميري، زهرا دانشگاه شهيد چمران اهواز - گروه آبياري و زهكشي، اهواز، ايران , سلطاني محمدي، امير دانشگاه شهيد چمران اهواز - گروه آبياري و زهكشي، اهواز، ايران , پورمنصوري، ميلاد دانشگاه شهيد چمران اهواز - گروه آبياري و زهكشي، اهواز، ايران
كليدواژه :
استان لرستان , تبخير-تعرق گياه مرجع , نياز آبي گياه , روش واليانتزاس
چكيده فارسي :
تبخير-تعرق گياه مرجع و تخمين دقيق آن، نقشي اساسي در برنامه‌ريزي آبياري، تعيين دور آبياري و نيز در مطالعات مربوط به مدل‌سازي بيلان آب هر منطقه ايفا مي‌كند. روش واليانتزاس يكي از جديدترين روش‌ها جهت محاسبه تبخير-تعرق مرجع مي‌باشد كه از مزاياي آن مي‌توان به كاربرد ساده در واسنجي منطقه‌اي و كاربردهاي هيدرولوژيكي اشاره كرد. در اين مطالعه به منظور بررسي ميزان دقت پنج مدل مختلف روش واليانتزاس، تبخير-تعرق مرجع ماهانه طي سال‌هاي 1999 تا 2018، در نه ايستگاه هواشناسي استان لرستان (ازنا، الشتر، اليگودرز، بروجرد، پلدختر، خرم‌آباد، درود، كوهدشت و نورآباد) محاسبه و نتايج حاصله با روش مرجع FAO-56 مقايسه گرديد. نتايج نشان داد بر اساس دو آماره RMSE و CRM، مدل واليانتزاس 2 بهترين عملكرد را داشت. آماره R2 براي مدل واليانتزاس 4 در چهار ايستگاه برابر 0/96 بود و بر اساس اين آماره، مدل واليانتزاس 4 بهترين عملكرد را در تخمين تبخير-تعرق مرجع ثبت كرد. به تفكيك ايستگاه نيز، مدل واليانتزاس 4 در پنج ايستگاه و مدل واليانتزاس2 در چهار ايستگاه، دقيق‌ترين عملكرد را ارائه نمودند و در نتيجه مي‌توان مدل‌هاي واليانتزاس 4 و 2 را براي كاربرد در استان لرستان پيشنهاد كرد. هم‌چنين در چهار ايستگاه مدل واليانتزاس 5، در چهار ايستگاه مدل واليانتزاس 3 و در يك ايستگاه مدل واليانتزاس 1 با ثبت ضعيف‌ترين عملكرد، نشان دادند كه براي استفاده در استان لرستان مناسب نمي‌باشند. در مجموع علي‌رغم تخمين كم‌تر از حد در محاسبه تبخير-تعرق مرجع، هر پنج مدل روش واليانتزاس نزديكي قابل قبولي با روش FAO-56 داشتند و مي‌توان نتايج حاصل از اين روش را قابل اعتماد دانست.
چكيده لاتين :
Reference crop evapotranspiration and its accurate estimation play an essential role in irrigation planning, irrigation interval determination and in studies related to water balance modeling in each region. Valiantzas method is one of the newest methods for calculating reference evapotranspiration, the advantages of which include simple application in regional calibration and hydrological applications. In this study, in order to evaluate the accuracy of five different models of Valiantzas method, monthly reference evapotranspiration during the years 1999 to 2018, in nine meteorological stations of Lorestan province (Azna, Aleshtar, Aligudarz, Boroujerd, Poldakhtar, Khorramabad, Dorod, Kuhdasht, Noorabad) were calculated and the results were compared with the FAO-56 reference method. The results showed that based on RMSE and CRM statistics, Valiantzas 2 model and based on R2 statistics, Valiantzas 4 model recorded the best performance in estimating reference evapotranspiration. By station as well, the Valiantzas 4 model in five stations and the Valiantzas 2 model in four stations provided the most accurate performance, and as a result, the Valiantzas 4 and 2 models can be suggested for use in Lorestan province. In addition, in four stations the Valiantzas 5 model, in four stations the Valiantzas 3 model and in one station the Valiantzas 1 model by the weakest performance, indicated that they are not suitable for use in Lorestan province. In general, despite the under estimation in the reference evapotranspiration calculation, all five models of Valiantzas method had an acceptable closeness with FAO-56 method and the results of this method can be considered reliable.
