آسيب‌شناسي ديدگاه هرمنوتيكي محمد مجتهد شبستري در برداشت از قرآن

Pathology of the hermeneutic point of view of Mohammad Mojtahed Shabastri in interpreting the Qur'an

محمد مجتهدشبستري هرمنوتيك را مبناي برداشت از قرآن قرار مي‌دهد و معتقد است با پيشرفت علوم در عرصه جهاني، روش‌هاي گذشتگان در فهم قرآن پاسخگوي مسلمانان نيست. بر اساس نظر مجتهدشبستري، قرآن به عنوان يك متن تاريخي مقدس بايد با هرمنوتيك كه با حقيقت چگونه فهميدن سروكار دارد، فهميده شود و غفلت از مباحث هرمنوتيكي در برداشت از قرآن، اختلافات تفسيري فراواني را به وجود مي‌آورد. وي بر اين اساس اقدام به ارائه برداشت‌هاي تفسيرگونه از قرآن كريم نموده كه با آسيب‌هاي جدي روبروستاين پژوهش با هدف بررسي اين آسيب‌ها و با روش تحليلي- انتقادي آسيب‌هاي مبنايي و روشي ديدگاه هرمنوتيكي مجتهدشبستري در برداشت از قرآن را مورد بررسي قرار مي‌دهد. انديشه هرمنوتيكي مجتهدشبستري به دليل عدم ارائه تعريف و ماهيت مشخص به تعارض دروني دچار شده و آسيب مبنايي دارد. همچنين عدم اتخاذ رويكرد واحد در استفاده از هرمنوتيك در مسأله مؤلف‌محوري، استفاده نابه‌جا از پيش‌داوري و پيش‌فرض و تأثيرپذيري از عوامل بيروني باعث آسيب روشي در برداشت از قرآن شده است. بنابراين مجتهدشبستري رويكرد واحدي در استفاده از هرمنوتيك نداشته‌ و همين امر نسبي‌گرايي به دنبال دارد. به همين دليل نمي‌توان ديدگاه هرمنوتيكي او را به عنوان مبنا يا روش تفسيري براي قرآن در نظر گرفت.

shabastri makes hermeneutics the basis of understanding the Qur'an and believes that with advancement of science in the world arena, the methods of the past in understanding the Qur'an are not responsible for Muslims. According to Shabastri's opinion, the Qur'an as a sacred historical text should be understood with hermeneutics, which deals with the truth of how to understand, and the neglect of hermeneutic issues in the interpretation of the Qur'an causes many interpretative differences. Based on this, he tried to present interpretations of the Holy Qur'an, which is facing serious harmWith the aim of investigating these damages, this research examines the fundamental and methodological damages of shabastri's hermeneutic perspective on the interpretation of the Qur'an with analytical-critical method. Hermeneutic thought of Shabstari has suffered from internal conflict due to the lack of providing a clear definition and nature and has a fundamental damage. Also, the failure to adopt a single approach in the use of hermeneutics in author-centered issue, inappropriate use of prejudice and presupposition, and being influenced by external factors have caused damage to the method of interpreting the Qur'an. Therefore, shabastri did not have a single approach in the use of hermeneutics, and this leads to relativism.