تهيه نقشه آسيب پذيري فرونشست زمين با استفاده از مدل WALPSRFT و روش تحليل سلسله مراتبي-فازي (مطالعه موردي: دشت دامنه-داران در غرب استان اصفهان)

Land subsidence susceptibility mapping using WALPSRFT model and Fuzzy- AHP method (Case Study: Damaneh-Daran Plain in the west of Isfahan Province)

پديده فرونشست زمين كه متأثر از فعاليت‌هاي انساني و پارامترهاي متعدد زمين‌شناسي و هيدروژئولوژيكي است در مناطقي از ايران در درجات مختلف در حال بروز است. تهيه نقشه حساسيت فرونشست زمين يك پيش‌نياز اساسي براي مديريت فرونشست زمين است. ارزيابي مناسب فرونشست زمين مستلزم تعيين پارامترهاي مؤثر فرونشست زمين براي كشف روابط مكاني بين آن‌ها و فرونشست زمين است. به‌ همين منظور در ابتدا با توجه به مكان‌هاي فرونشست زمين هشت پارامتر موثر‌ بر فرونشست در دشت دامنه-داران دو مدل تهيه گرديد. در مدل اول هشت پارامتر شامل افت سالانه سطح آب زيرزميني، محيط آبخوان، كاربري اراضي، مقدار تخليه، ضخامت آبخوان، تغذيه خالص، فاصله از گسل و توپوگرافي به نام WALPSRFT بر اساس وزن‌دهي به پارامترها و مدل دوم بر اساس بهينه‌سازي و سازگاري هشت لايه مؤثر در فرونشست، به روش AHP-Fuzzy تهيه و نقشه نهايي آسيب‌پذيري فرونشست زمين با تلفيق لايه‌ها در ArcGIS به‌دست آمد. براي اعتبارسنجي مدل نهايي از تصاوير راداري و روش تداخل‌سنج راداري (InSAR)استفاده شد. نتايج نشان مي‌دهد كه هر دو نقشه تهيه‌شده همبستگي خوبي با داده‌هاي راداري نشان مي‌دهند و نقشه تهيه‌شده به روش سلسله مراتبي-فازي بالاترين همبستگي را با داده‌هاي راداري و فرونشست واقعي در دشت دامنه-داران نشان مي‌دهد و آسيب‌پذيري فرونشست در آبخوان را با جزئيات بيشتري در كل سطح دشت تفكيك مي‌نمايد. بر اساس اين مدل، اكثر مناطق دشت خصوصاً بخش شرقي در معرض فرونشست مي‌باشند و براي كنترل فرونشست بايد برنامه­ هاي مديريتي در نظر گرفته شود.

The phenomenon of land subsidence, which is affected by human activities and various geological and hydrogeological parameters, is occurring in different parts of Iran. Land subsidence susceptibility mapping is a necessary prerequisite for land subsidence management. Proper assessment of land subsidence requires the determination of parameters affecting land subsidence to discover the spatial relationships between them and land subsidence. For this purpose, first, according to the land site subsidence, eight parameters affecting the subsidence in the Damaneh-Daran plain, two models were prepared. In the first model, eight parameters including annual groundwater level drawdown, aquifer medium, land use, pumping volume, aquifer thickness, net charge, distance from fault and topography called WALPSRFT based on weighting parameters and the second model based on optimization and compatibility of eight effective layers in subsidence, Was prepared by AHP-Fuzzy2 method and the final map of land subsidence vulnerability was obtained by combining layers in ArcGIS. Radar images and a Radar Interferometer (InSAR) were used to validate the models. The results show that both maps show a good correlation with radar data, and the map prepared by the hierarchical-fuzzy method shows the highest correlation with real radar data and subsidence in the plain. It separates in more detail on the whole surface of the plain. According to this model, most areas of the plain, especially the eastern part, are subject to subsidence, and management programs should be considered to control subsidence.