نقش نگرش سامانه‌اي در خوانش تمدني قرآن و صورت بندي تمدن

The role of systematical attitude in the civilizational reading of the Qur'an and the formation of civilization

قرآن در نگاه انديشمندان بيش از آنكه متني ناظر به عمل و كارآمد در عرصه تمدني تلقي شود، متني نظري و اعتقادي ديده شده است. اين نگاه، مانع از پيوند ميان قرآن و جهان امروز شده، آسيب هايي را در عرصه عمل همراه داشته است. خوانش قرآن با هدف تقويت اين پيوند و عينيت بخشي به آموزه هاي آن در سطح كلان، نيازمند برخورداري از رويكرد تمدني است. اين پژوهش با هدف روشمندسازي اين رويكرد، يكي از مهم‌ ترين شاخص هاي آنرا، با عنوان "سامان‌مندي" يا "نگرش سامانه‌اي" معرفي كرده، با تكيه بر نظرات انديشمندان معاصر، تاثير اين نگرش را در تحقق آموزه‌هاي قرآن و صورت ‌بندي تمدن اسلامي نشان مي‌دهد. سازواري دروني و بيروني دو بعد اصلي اين نگرش را شكل مي دهد كه سازواري بيروني خود مستلزم تعامل قرآن با خارج از خود در سه سطح بينامتني، بينامكتبي و فرامتني است. خوانش قرآن با اين نگرش، قرآن را به كنشگري در عرصه عمل نزديك كرده، تمدني سازوار و يكپارچه را مبتني بر مصدري سازوار و هماهنگ شكل مي‌دهد.

In an intellectual viewpoint, the Qur'an has usually seems a theoretical and doctrinal text rather than an text that observes drastic one efficiency specially in a civilizational perspective. This viewpoint has prevented the Qur'an connecting contemporary everyday life in the contemporary world, and has caused injury and accompanied practical deficiencies in result. Reading the Qur'an in order to make and strengthen this connection and crystalize to exercise its doctrines in large scale widely, requires a civilizational attitude. Methodologically convert this attitude to an effective approach -relying on of contemporary intellectual visions- this research considers "systematization" or "systematical attitude" a very indicator and shows how it influences the accomplishment of the Qur'an doctrines and leads to the formation of an Islamic civilization. Being homogeneous and harmonic are the main aspects of this attitude. external harmony requires the interaction of the Qur'an with the real world at three levels of intertextuality, interscholastic and ultratextuality. This reading of the Qur'an brings it into the action field and prepares a coherent integrated civilization in harmony with a Qur’anic origin.