ارزيابي مسائل زمينه‌ مدار كتاب رياضي پايۀ چهارم ابتدايي و تطبيق آن با مطالعات بين‌المللي

Evaluating the context-based problems of the fourth grade primary school math textbook and comparing it with the international studies

در پژوهش حاضر به بررسي مسائل زمينه‌مدار كتاب رياضي پايۀ چهارم ابتدايي و همچنين مقايسۀ آن با آخرين مسائل منتشرشدۀ تيمز 2015 پرداخته شده است. اين ارزيابي بر اساس ميزان ارتباط مسائل زمينه‌مدار با دنياي واقعي به كمك چارچوب‌هاي مطرح در پژوهش‌هاي مرتبط و حيطۀ محتوايي مسائل صورت گرفته است. روش اين پژوهش توصيفي ـ تحليلي ـ تطبيقي است كه براي اجراي آن از الگوي پيشنهادي بردي استفاده شد. ابزار مورد استفاده فهرست‌هايي است كه روايي صوري و محتوايي آن را متخصصان تأييد كرده و پايايي آن نيز به كمك فرمول هولستي 0/88 به‌دست آمده است. نتايج حاكي از آن است كه در كتاب رياضي پايۀ چهارم 83/89٪ از مسائل، كاربردِ استاندارد و 16/11٪ نيز زمينه‌جدا هستند. اين مقادير براي مسائل زمينه‌مدار تيمز به ترتيب حدود 84 و 16درصد است كه نشان از شباهت توزيع اين مسائل دارد. ازنظر محتوايي نيز فراواني مسائل زمينه‌مدار در ميان هر دو منبعْ يكسان، ولي نسبتِ رعايت‌شده ميان حيطه‌هاي محتوايي در كتاب درسي نامتوازن است. حدود نيمي از مسائل زمينه‌مدارِ مطالعات تيمز نمونۀ كاملاً مشابهي در كتاب درسي دارند و نيمِ ديگر مسائل محتواي مشابه اما روش حلي متفاوت يا كمي پيچيده‌تر دارند و تعداد اندكي از اين مسائلْ مشابهي در كتاب درسي نداشته‌اند. بااين‌حال، عملكرد دانش‌آموزان در حل مسائل زمينه‌مدار مطالعۀ تيمز پايين‌تر از ميانگين بين‌المللي است. نتايج اين پژوهش مي‌تواند برنامه‌ريزان آموزشي را در شناسايي نقاط مثبت و منفي كتب درسي ياري كند.

The present study examined the context-based problems of the fourth grade primary school math textbook and also compared it with the latest published problems of the TIMSS 2015. This evaluation has been based on the degree of relevance of the context-based problems to the real world with the help of frameworks proposed in the related researches and the content area of the problems. It was a descriptive-analytical-comparative research, for which the proposed Brady model has been used. The research tool was the checklists whose face and content validity have been confirmed by experts and their reliability have been computed using the Holsti formula (0.88). The results showed that in the fourth grade math textbook, 83.89% of the problems are standard application and 16.11% are context separate, and these values for the TIMSS context-based problems are about 84% and 16%, respectively, which indicates the similarity of the distribution of these problems. In terms of content, the frequency of context-based problems is the same between the two sources, however the observed ratio among the content domains in the textbook is unbalanced. About half of the context-based problems of the TIMSS studies have a very similar example in the textbook, and the other half have the same content, but a different or slightly more complex solution method, and a few number of these problems have not been similar to the ones in the textbook. However, the students' performance in solving TIMSS study's context-based problems was lower than the international mean. The results of this research could help the educational planners in identifying the positive and negative points of textbooks.