عنوان مقاله :
مطالعۀ تطبيقي ايكات ايران (يزد) و ازبكستان از منظر رنگ و نقش
عنوان به زبان ديگر :
A Comparative Study between the Colors and Patterns of Ikats in Iran and Uzbekistan
پديد آورندگان :
شفيعي، زهرا دانشگاه شاهد، تهران، ايران , قاضي زاده، خشايار دانشگاه شاهد - دانشكده هنر، تهران، ايران
كليدواژه :
دستبافته ايكات , نقش و رنگ , يزد , ازبكستان
چكيده فارسي :
ايكات يكي از منحصربه‌فردترين پارچه‌ها در جهان است كه روش بافت و نقش‌اندازي روي آن با ديگر پارچه‌ها متفاوت است. دستبافته‌هاي ايكات منسوجات طرح‌داري هستند كه با گره‌زدن و مقاوم‌ساختن در برابر رنگ‌كردن تار و يا رنگ‌كردن تار قبل از بافتن توليد مي‌شوند، تكنيكي كه در بسياري از نقاط جهان شناخته‌شده است. اين بافته در كشورمان با نام «دارايي» شناخته مي‌شود. هدف اصلي در اين پژوهش، شناسايي تفاوت‌ها و شباهت‌هاي ميان پارچه‌هاي دستباف ايكات يزد و ازبكستان است كه زماني در‌يك جغرافياي فرهنگي وجود داشتند. پژوهش حاضر در پي پاسخ به اين سؤال است كه ميان نقوش و رنگ ايكات‌هاي ايران و ازبكستان چه شباهت‌ها و چه تفاوت‌هايي وجود دارد؟ اين پژوهش به شيوة توصيفي- تحليلي با رويكرد تطبيقي و با بهره‌گيري ازمنابع كتابخانه‌اي صورت گرفته است. يافته‌هاي اين پژوهش حاكي از آن است كه ايكات ازبكستان از منظر رنگ و نقش تنوع گسترده‌تري دارد و رنگ‌هاي به‌كاررفته در ايكات ازبكستان درخشان‌تر هستند اما ايكات يزد از تنوع رنگ و نقش كمتري برخوردار است و بيشتر از نقوش هندسي در آن استفاده شده است. زمينة پارچه‌هاي ازبكستان از نقوش پرشده است اما زمينة پارچه‌هاي يزد خلوت بوده و فضاهاي خالي در آنها ديده مي‌شود.
چكيده لاتين :
Ikat is one of the most exclusive fabrics in the world containing a different weave and etching compared with others. Ikat artifacts are patterned textiles produced by knitting and making the wrap resistant to being dyed or dyeing the wrap before being knitted; this technique is known in most parts of the world. This textile is known as “Darayi” in Iran. The current research aims to identify the similarities and differences between hand-woven fabrics of Iran and Uzbekistan back in the time when both countries shared the same cultural geography. The current research aims to examine what differences and similarities are found between the patterns and colors of Ikats in Iran and Uzbekistan. This research is descriptive and analytical employing a comparative approach and library resources. The findings of this research reveal that Uzbekistan’s Ikat is more varied in terms of colors and patterns. In addition, the colors used in Uzbekistan’s Ikat are brighter. However, Ikat in Yazd consists of fewer variant colors and patterns and contains geometric designs. Although the fabric background, in Uzbekistan, is full of patterns, in Yazd, the aforementioned fabric is not filled with any patterns and some space can be observed.
عنوان نشريه :
هنر و تمدن شرق
