مباني و شرايط تحقق تعهد به نجات طرف قرارداد و آثار آن در حقوق قراردادها

Basics and Conditions of Duty to Rescue of other party and its Application in Contractual Relations

تعهد به نجات، الزام حقوقي اشخاص به نجات سايرين از موقعيت ‌زيان-بار است. بر مبناي اين الزام عدم اقدام شخص براي پايان دادن به وضعيت خطرآفريني كه ديگري در آن قرار دارد به مسئوليت شخص مي‌انجامد حتي اگر نقشي در ايجاد اين موقعيت نداشته باشد. در روابط قراردادي اگر تداوم چنين وضعيتي منجر به عدم اجراي قرارداد گردد شخص ممتنع نيز مسئول نقض قرارداد خواهد بود. در اين مقاله تلاش مي‌شود شرايط اعمال و پذيرش تعهد به نجات ديگري از موقعيت زيان-بار مالي مورد بررسي قرار گيرد و معلوم شود زمينه‌هاي اجراي تعهد به نجات و آثار آن در حقوق، بويژه در روابط قراردادي چيست؟ علاوه بر تبيين مباني توجيهي تعهد به نجات و اشكالات وارده نسبت به آن، انطباق قاعده با ضوابط فقهي و حقوقي ايران نيز امكان‌سنجي خواهد شد. بر اساس تحليل‌هاي بيان‌شده در اين نوشته و نمونه‌هايي كه از متون قانوني ايران ذكر مي‌شود مي‌توان پذيرفت تعهد به نجات در برخي فروض قراردادي بر اساس ارتكاز عرفي از مفهوم تقصير و سببيت در حقوق ايران قابل اعمال است.

Duty to rescue is imposing the affirmative duty to take an action and save others from a harmful situation, even if there is no role in creating the situation. In contractual relations, if the continuation of such a situation leads to breach of the contract, the abstainer will also be liable for. This article tries to examine the conditions of the obligation and to find out what are the grounds for fulfilling the obligation to save and its effects on law, especially in contractual relations. In addition to explaining the justifications for the commitment to save, the compliance of the rule with the jurisprudential and legal rules of Iran will also be feasible. Based on the analysis presented in this article and the examples cited in Iranian legal texts, it can be accepted that the obligation to save in some contractual assumptions is applicable in Iranian law based on the customary reliance on the concept of fault and causation