پديد آورندگان :
اللهياري، سارا دانشگاه تهران، تهران، ايران , فدوي، محمد دانشگاه تهران - دانشكدۀ هنرهاي تجسمي - گروه مطالعات عالي هنر، تهران، ايران , سرسنگي، مجيد دانشگاه تهران - دانشكدۀ هنرهاي نمايشي و موسيقي - پرديس هنرهاي زيبا، تهران، ايران
كليدواژه :
كارناوال‌گرايي , نمايش شادي‌آور ايراني , ميخاييل باختين , منطق گفتگويي
چكيده فارسي :
كارناوال‌ها، جشن‌هاي مردمي و عاميانه هستند كه در مقابل فرهنگ رسمي و خشك قرار مي‌گيرند. در فضاي كارناوالي طبقات اجتماعي واژگون مي‌شوند. كارناوال با استفاده از ابزارهايي چون انتقاد، هجو، تمسخر و كنايه، قوانين و ارزش‌هاي حاكم بر جامعه را به چالش مي‌كشد، در مقابل فرهنگ رسمي مي‌ايستد، فضاي تك‌صدايي را بر هم مي‌زند و جامعه‌اي چندآوايي، همراه با گفتگوهاي متنوع پديد مي‌آورد. ميخاييل باختين نظريه‌پرداز مهم قرن بيستم در حوزه نقد ادبي با نظريه منطق گفتگويي، فضاي نويني در حوزه‌هاي گوناگون از جمله ادبيات پديد آورد. يكي از شاخه‌هاي اصلي اين نظريه كارناوال است. مؤلفه‌هاي كارناوالي باختين را مي‌توان در مقوله نمايش نيز بررسي كرد. اين پژوهش بر آن است تا نمايش‌هاي شادي‌آور ايراني در اواخر دوره صفوي و دوره قاجار را با ذكر شواهد و نمونه‌ها، بر اساس انگاره‌هاي كارناوالي باختين مورد نقد و بررسي قرار دهد.
هدف پژوهش: اين تحقيق به دنبال آن است كه با بررسي نمايش‌هاي شادي‌آور ايراني و تحليل ساختاري و محتوايي آنها، نسبت اين گونة نمايشي را با نظرات باختين در زمينه كارناوال سنجيده و امكان به‌كارگيري نظريه كارناوالي باختين را در اين نمايش‌ها بررسي كند.
روش پژوهش: اين مقاله به روش توصيفي- تحليلي انجام شده است. در اين پژوهش از منابع معتبر ايراني و غير ايراني (به صورت كتاب، مقاله، يادداشت و گفتگو با صاحب‌نظران در دو مقوله متن و اجرا) استفاده شده است.
نتيجه‌گيري: نمايش‌هاي شادي‌آور ايراني به مثابة كارناوال، فضايي ايجاد مي‌كنند تا مردم فارغ از طبقة اجتماعي گرد هم آيند و همراه با سرگرمي و شادي در كنار يكديگر آزادانه، به انتقاد از فضاي رسمي جامعه بپردازند. در آزادي و برابري، گفتگوي حقيقي شكل مي‌گيرد و عامة مردم در مدتي هر چند كوتاه، به رهايي و آرامش مي‌رسند.
چكيده لاتين :
Problem statement: Carnivals are popular and folk festivals that are in contrast with formal and dry culture. In the carnival atmosphere, social classes are overthrown. Carnival challenges the laws and values of society by using tools such as criticism, satire, ridicule, and irony. Carnival stands in opposition to formal culture, disrupting the monolithic atmosphere and creating a polyphonic community with diverse conversations. Mikhail Bakhtin (1895-1975), an important theorist of the twentieth century in the field of literary criticism, with the theory of colloquial logic, created a new atmosphere in various fields, including literature. One of the main branches of this theory is carnival. The components of Bakhtin Carnival can also be examined in the category of drama. In the present study, the author intends to critique the delightful Iranian plays in the late Safavid and Qajar periods, citing evidence and examples, based on the ideas of the Bakhtin Carnival.
Research objective: The present study attempts to examine the relationship between this type of play with Bakhtin’s views on carnival and the possibility of applying Bakhtin carnival theory in these plays by examining Iranian happy plays and structural and content analysis of these plays.
Research method: This study is descriptive-analytical. In this research, valid Iranian and non-Iranian sources (in the form of books, articles, notes, and conversations with experts in two categories of text and performance) were used.
Conclusion: Delightful performances in Iran a space as a carnival so that people, regardless of social class, come together and criticize the existing space in the official space of society with fun and happiness together. In freedom and equality, real dialogue is formed and the general public is liberated and calmed in a short period
