تاثير به كارگيري مدل خودمراقبتي اورم بر خودكارآمدي بيماران همودياليزي: يك مطالعه كارآزمايي باليني

The effect of applying the Orem self-care model on self-efficacy of hemodialysis patients: a clinical trial study

ﺧﻮﺩﮐﺎﺭﺁﻣــﺪﻱ در بيماران همودﻳــﺎﻟﻴﺰي موجب خودمديريتي مناسب تر مشكلات توسط اين بيماران مي‌گردد. با توجه به اينكه استفاده از نظريه‌ها و مدل هاي خاص جهت مراقبت از خود، يكي از راهكارهاي كمك‌كننده به اين بيماران مي‌باشد، مطالعه حاضر باهدف تعيين تاثير به‌كارگيري مدل ﺧﻮﺩﻣﺮﺍﻗﺒﺘﻲ اورم بر ﺧﻮﺩﮐﺎﺭﺁﻣـﺪﻱ بيماران همودياليز انجام گرديد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر به صورت كارآزمايي باليني بر روي 150 بيمار همودياليزي در دو گروه آزمون و كنترل در مركز آموزشي-درماني رازي شهر رشت در سال 95-94 انجام شده است. داده‌ها با استفاده از ابزاري سه بخشي شامل پرسشنامه اطلاعات فردي و باليني، ابزار (CKD-SE)و همچنين ابزار (NKF-NUS) جمع‌آوري گرديد. مداخله براساس نيازهاي خودمراقبتي درماني، جهت گروه آزمون اجرا و جمع‌آوري اطلاعات پس از 4 هفته، توسط همكار پژوهشگر (بدون آگاهي از طراحي پژوهش و تعلق نمونه‌ها به گروه‌ها) انجام شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌هاي آماري توصيفي و استنباطي(تي زوجي و مستقل، مربع كاي، رگرسيون لوجستيك) تجزيه و تحليل شدند. يافته ها: يافته‌هاي مطالعه نشانگر افزايش معنادار ميانگين و انحراف معيار نمره خودكارآمدي كل و حيطه‌هاي آن در گروه آزمون در مرحله بعد از مداخله، بود ( P=0.0001). همچنين نتايج آزمون رگرسيون نشانگر توان پيشگويي‌كنندگي مداخله در نمره خودكارآمدي نمونه‌ها(CI: 49.30-38.78: 95%, or = 123.72, p = 0.0001)، با كنترل اثر متغيرهاي فردي بوده است. نتيجه گيري: نتايج اين پژوهش نشانگر تاثير مثبت كاربرد الگوي خودمراقبتي اورم بر سطح خودكارآمدي بيماران تحت همودياليز بود. بنابراين، پرستاران مي‌توانند با كاربرد الگوي خودمراقبتي اورم، توان خود مراقبتي و خودكارآمدي بيماران همودياليزي را افزايش دهند.

Self-efficacy in h modialysis patients leads to more appropriate selfmanagement of problems by these patients. Considering that the use of specific theories and models for self-care is one of the strategies that help these patients, the present study aimed to determine the effect of OREM self-care model on self-efficacy of hemodialysis patients. Methods & Materials: The present study was conducted as a clinical trial on 150 hemodialysis patients in two experimental and control groups at Razi Educational-Medical Center in Rasht during 2015-2016. Data were collected using a three-part instrument that included a demographic and clinical information questionnaire, an instrument (CKD-SE), and an instrument (NKF-NUS) in two phases. Data were collected and collated after 4 weeks by a fellow researcher (without knowledge of the research design and the sample belonging to the groups). Data were analyzed using descriptive and inferential statistical tests (paired and independent ttests, chi-square, logistic regression). Results: The findings of the study showed a significant increase in the mean and standard deviation of the total score of self-efficacy and its domains in the experimental group in the postintervention phase (P = 0.0001). Moreover, the results of the regression test showed the predictive power of the intervention for the self-efficacy score of the samples (CI: 49.30-38.78: 95%, or = 123.72, p = 0.0001) by controlling the effect of each variable. Conclusions: The results of this study show the positive effect of using the Orem self-care model on the self-efficacy level in hemodialysis patients. Therefore, nurses can increase the selfcare capacity and self-efficacy of hemodialysis patients by applying the Orem self-care model