پديد آورندگان :
راستاد بروجني، مرضيه دانشگاه تبريز - دانشكدۀ برنامه ريزي وعلوم محيطي، تبريز، ايران , روستايي، شهريور دانشگاه تبريز - دانشكدۀ برنامه ريزي وعلوم محيطي، تبريز، ايران , قورچي، مرتضي دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكدۀ علوم زمين، تهران، ايران
كليدواژه :
فضاي شهري , نظام سرمايه داري , سرمايه داري رانتي شده , مگامال
چكيده فارسي :
سرمايه داري به مفهوم امروزي خود، با انقلاب صنعتي همراه شده است و نظامي است كه در آن وسايل توليد، توزيع و مبادله در اختيار فرد است. نظامي كه سه ويژگي اساسي رقابت كامل، آزادي انتخاب و مصرف را شامل مي شود. گردش سرمايه و انباشت سرمايه، يكي از مهمترين و اصلي ترين ويژگي هاي نظام سرمايه داري است و سرمايه به دليل ماهيت ذاتي خود (سوديابي) منجر به توليد و خلق فضاهاي جديد در شهرها و كلانشهرهاست. آنچه در اغلب كشورهاي توسعه يافته ديده مي شود و نمود ظاهري آن را در همه عرصه هاي شهري از جمله فضاهاي عمومي و مگامال ها مي توان به روشني ديد. در شهرهاي ايران نظام سرمايه داري جريان دارد كه جريان انباشت، نتوانسته زير ساخت توليدي در شهر ها را ايجاد كند و سرمايه داري، تجاري، انحصاري و رانتي شكل گرفته است. در اين نظام، فضاهاي شهري، با تكيه بر رانت، بدون توجه به نياز ساكنين آن به فضاهاي كنترل و بسته ايجاد شده اند. بنابراين در ايران مانند كشورهاي درحال توسعه، نظامي سرمايه داري اما با ماهيت متفاوت از آن رايج شده كه عوامل بسياري در شكل دهي اين نظام نقش داشته و فضاها را توليد كرده است.
هدف پژوهش
هدف اين پژوهش، بررسي تاثير نظام سرمايه داري رانتير بر فضاهاي شهري تهران در قالب مگامال هاست.
روش پژوهش
اين پژوهش از نوع هدف، بنيادي-كاربردي است و از روش اسنادي-كتابخانه براي گردآوري منابع نظري و تحليل منطقي بهره گرفته شده است.
نتيجه گيري
نتاج بيانگر اين امر بوده كه در چند دهه اخير، فضاهاي شهرتهران در قالب شكل گيري مگامال ها به عنوان جايگزين هاي كاربري هاي فضاهاي عمومي همچون پارك ها و فضاهاي جمعي، از دهه 80 ، به سمت نظارت و كنترل سوق پيدا كرده است. فضاهاي شهري به فضاي رانتي، رقابتي، مصرفي و نامولدي تبديل شده كه اكثريت ساكنان شهري را به حاشيه شهرها رانده است و مكاني صرفا در دسترس طبقه مرفه و سرمايه دار براي دستيابي به سود بيشتر مبدل كرده است.
چكيده لاتين :
Problem statement: Capitalism, in its modern sense, has been associated with the Industrial Revolution and is a system in which the means of production, distribution, and exchange are at one’s disposal. A system that has three basic characteristics; Complete competition includes freedom of choice and consumption. Capital circulation and accumulation of capital are some of the most important and main features of the capitalist system (CS) and capital due to its inherent nature (profitability). These features lead to the production and creation of new spaces in cities and metropolises. What in most developed countries are seen and are becoming apparent in all urban areas, including public spaces (PSS) and megamalls. Similarly, there is a CS in the cities of Iran, and the capital accumulation flow has failed to create a productive infrastructure in the cities, and capitalism, trade, monopoly, and rent have been formed. Controls and packages are created. Therefore, in Iran, as in developing countries, a CS has become common, but with different nature, in which many factors play a role in shaping this system and have produced spaces.
Research objective: The purpose of this study is to investigate the effect of the rentier capitalist system (RCS) on the urban spaces of Tehran in the form of megamalls.
Research method: This research is by objectively basic-applied type, and the documentary-library method was used to collect theoretical sources and logical analysis.
Conclusion: The results indicate that in recent decades, the spaces of Tehran in the form of megamalls have replaced the uses of public spaces such as parks and public spaces (PSS) and since the 1980s, these spaces have been monitored and controlled. Urban spaces (USS) have become a rent-seeking, competitive, consumer, and unproductive space that has driven the majority of urban dwellers to the outskirts of cities, making them a merely accessible place for the affluent and the capitalist class to make more profit.
