واكاوي نظريۀ نهاده‌شده بر يكپارتارش: به سوي چارچوبي براي خوانش معماري (دورۀ موردمطالعه: معماري پس از انقلاب)

Analysis of the Stereotomic Theory: Towards a Framework for Reading Architecture (Study Course: Post-Iranian Revolution Architecture)

نظريه نهاده‌شده بر يكپارتارش يكي از نظريه‌هاي كهن و به لحاظ عقلاني غيرهمسو با نظريه تكتونيك است. لذا جهت خوانش قاعده‌مند آثار معماري از اين منظر كه منجر به نقدهاي مستدلي در راستاي ارتقاي كيفي شود، در ابتدا بايد مفاهيم ضمني در خصوص نظرية مذكور، جهت دستيابي به رويكردهاي آن طبقه‌بندي شوند. انطباق مفاهيم نظريه فوق با شرايط معماري معاصرْ جهت واكاوي معماري از اين منظر و تبيين نحوه اثرپذيري مؤلفه‌هاي معماري از رويكردهاي نظريه مذكور نيز از چالش‌هاي مهم پيشِ روي اين پژوهش بوده و مي‌تواند زمينه دستيابي به خوانش آثار معماري را فراهم نمايد و بستري براي تعيين سهم مؤلفه‌هاي معماري در پذيرش نقوشي كه به‌واسطه برخورداري از رويكردهاي نظريه نهاده‌شده بر يكپارتارش پذيرا شده‌اند، آماده سازد. هدف پژوهش: اين نوشتار درصدد است تا به چگونگي تأثيرگذاري رويكردهاي نظريه نهاده‌شده بر يكپارتارش بر روي مؤلفه‌هاي معماري معاصر و نحوه عكس‌العمل مؤلفه‌ها در برخورد با نظريه فوق بپردازد. روش پژوهش: اين پژوهش به روش كيفي، توسط داده‌هايي متني به كمك مطالعات كتابخانه اي، با انديشة قياسي و سطح تحليل تفسيري، بر روي متغيرهاي كيفي انجام پذيرفته است. تحليلها به روش كدگذاري اشتراوس و كوربين با نرمافزار مكس كيودا (MAXQDA) به انجام رسيده است. نتيجه گيري: نتايج حاصل از پژوهش نشانگر تأثير مستقيم سبك معماري و كم‌اثربودن دوره ساخت در تأثيرپذيري كالبد و فضاي معماري از رويكردهاي نظرية يكپارتارش است. مؤلفه‌هاي مصالح، عناصر، سازه و ساختار در فرايند طراحي معماري عمدتاً به‌صورت ناخودآگاه تحت تأثير رويكردهاي نظريه مذكور قرار گرفته‌اند. مؤلفة ساختار در نقش رفتار، تأثيرپذيري حداكثر از رويكردهاي نظريه يكپارتاش داشته و پيكرة فضايي در آثار معماري نئومدرن و آثار مبتني‌بر تكنولوژي، كمترين ميزان تأثيرپذيري از رويكردهاي نظرية مذكور را به‌واسطة مؤلفه‌ها داشته است.

Problem statement: The stereotomic theory is one of the oldest theories and is intellectually inconsistent with the tectonic theory. Thus, to regularly read architecture from this perspective, which results in reasoned critiques to improve the quality, first, it is required to classify implicit concepts related to the aforementioned theory to achieve its approaches. The important challenges of this research are aligning this theory with the conditions of contemporary architecture to analyze architecture through its lens and to explain how architectural components are influenced by the approaches of this theory. The results of this study can serve as a basis for reading architectural works and determining the contribution of architectural components to the acceptance of the designs framed by this theory. Research objectivs: This research aims to demonstrate how the approaches of the stereotomic theory affect the components of contemporary architecture and how the components react to the above theory. Research method: The present study is qualitative. It was carried out on qualitative variables using library studies, deductive thinking, and interpretive analysis. The analyses were performed using Maxqda n’s coding method in Max Kyoda software. Conclusion: The results of the present study indicate the direct effect of architectural style and the low effect of the construction period on the being influenced by the body and architectural space by the approaches of the stereotomic theory. The components of materials, elements, structures, and construction in the architectural design process are mainly subconsciously influenced by the approaches of the mentioned theory. The structural component in the role of behavior is the most influenced by the approaches of the stereotomic theory, and the spatial body in neo-modern and technology-based architecture is the least influenced by the approaches of the theory.