اثر شاخص پيچيدگي اقتصادي بر رشد اقتصادي كشورهاي MENAT (2017_2008)

The Effect of Economic Complexity Index on Economic Growth in MENAT Countries (2008-2017)

عوامل مؤثر بررشد و توسعه اقتصادي همواره از اهداف اصلي سياست‌گذاران اقتصادي بوده است. نظريه‌هاي اوليه رشد با تكيه بر دو عامل سرمايه و نيروي كار نتوانست تفاوت‌‌ سطح درآمد سرانه و ميزان رشد اقتصادي كشورها را به‌خوبي توضيح دهد. در نتيجه نظريه‌هاي جديد رشد ظهور پيدا كرد و با تكيه بر اقتصاد دانش بنيان و اندازه‌گيري ميزان دانش به‌كار رفته در وليدات يك كشور نظير شاخص پيچيدگي اقتصادي دستاورد خوبي در اين زمينه به‌دست آمده است. هدف اين مقاله تخمين و تبيين نقش شاخص پيچيدگي اقتصادي در در رشد اقتصادي 13 كشور منتخب حوزه‌ي MENAT براي 10 سال (2017- 2008) با استفاده از داده‌هاي پانل و با بهره‌گيري از مدل گشتاورهاي تعميم يافته (GMM) به كمك نرم‌افزار Stata 16 مي‌باشد. بر اساس نتايج به‌دست آمده به ترتيب متغيرهاي: سرمايه انساني و شاخص پيچيدگي اقتصادي به ترتيب با ضرايب 18/0 و 082/0 داراي ضرايب مثبت، اندازه‌ي دولت، تشكيل سرمايه فيزيكي و حجم تجارت با ضرايب 81/1- ، 09/0- و 42/0- داراي تاثير منفي، و معني‌دار بر رشد اقتصادي كشورهاي مورد مطالعه داشته اند . بنابراين افزايش سرمايه‌گذاري در تربيت نيروي انساني نوآور و خلاق و گسترش پيچيدگي اقتصادي و شاخص‌هاي آن مي‌تواند رشد اقتصادي بالاتري براي اين منطقه به ارمغان آورد. ضريب پايين شاخص پيچيدگي اقتصادي در اين كشورها بيانگر عدم توجه كشورهاي مذكور به توليد محصولات با فناوري بالا بوده است.

Economic growth and development and the factors affecting it have always been the main goals of economic policy makers. Early growth theories based on the two factors؛capital and labor, could not explain clearly the difference between the level of per capita income and the rate of economic growth of countries. As a result, new theories have emerged and by relying on knowledge-based economics and measuring the amount of knowledge used in a country's products, indicators such as the index of economic complexity have achieved good results in this field. The purpose of this paper is, explain the role of economic complexity index along with other traditional growth variables in the economic growth of 13 MENAT selected countries in the years 2008-2017, using panel data and using the Generalized Movement Model (GMM). The software is Stata 16. Based on the results, the variables: government size, per physical capital formation and volume of trade with negative coefficients - 16.16, -0.06 and0.33, respectively, have a negative impact on the economic growth and human capital and economic complexity index with coefficients 0.12 and 0.074 have positive and significant impact on the economic growth of the studied countries. Therefore, increasing investment in training innovative and creative labor, expanding economic complexity and indicators can bring higher economic growth to the region. The low coefficient of economic complexity index in these countries indicates the lack of attention of these countries to the production of high-tech products.