ادراك فضايي در مفاهيم و مباني الگوهاي شكل دهنده شهر اسلامي

Spatial Perception in the Concepts and Foundations of the Patterns that Shape the Islamic City

اسلام به عنوان عالي ترين و تنها منبع واحد براي سعادت انسان، توانايي دستيابي به محيطي با ارزش هاي واقعي فردي و اجتماعي با هويت اسلامي را دارد. در اين رابطه شهر اسلامي با تاثيرپذيري از فرهنگ و آموزه هاي ديني، از قابليت داشتن جامعه اي پايدار و ايده آل، براي رشد فضايل انساني و رسيدن به كمال نهايي برخوردار است. هدف اين تحقيق ايجاد محيطي مطابق با اصول و ارزش هاي اسلام؛ متناسب با نياز و فعاليت مسلمانان براي رسيدن به سرزندگي معنايي و تقرب الهي است. بنابراين ضمن بررسي ديدگاه دين اسلام به مبحث شهر، هنر و معماري اسلامي، سعي دارد؛ تعاريف، فعاليت ها و عرصه هاي مختلف اجتماعي و فردي انسان در ارتباط با عوامل موثر در ادراك محيطي آرمان شهر اسلامي را شناسايي نمايد. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد؛ بازبيني و كاربردي شدن كيفيت هاي فضايي، عناصر و كالبد محيط در استفاده از منابع، اصول و معيارهاي ارزشي شهر اسلامي، با در نظر گرفتن تنوع فضايي، شرايط اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي، زماني و مكاني هر شهر با كليت ثابت براي رسيدن به شهر ايده آل در حكومت آخرالزمان قابليت وجودي خواهد داشت. تحقيق حاضر كيفي است، و با روش تحقيق توصيفي- تحليلي، با تجزيه و تحليل و جمع آوري اطلاعات، از نوع مطالعه اسنادي و تاريخي، به بررسي ويژگي ها و عوامل موثر در ساختار شهر اسلامي مي پردازد.

Islam, as the most excellent and only source of human happiness, has the ability to achieve an environment with real individual and social values ​​with an Islamic identity. Influenced by religious culture and teachings, the Islamic city has the capability to have a stable and ideal society for the growth of human virtues and achieve ultimate perfection. The purpose of this research is to create an environment in accordance with the principles and values of Islam and with the needs and activities of Muslims to achieve semantic vitality and divine closeness. Therefore, while examining the view of Islam on the subject of the city, Islamic art and architecture, it tries to define and identify different activities along with social and individual areas of human beings in relation to the effective factors on the environmental perception of the Islamic utopia. The findings of this study show that, taking into account the spatial diversity and social, economic, cultural, temporal and spatial conditions of any city with a fixed totality, the spatial qualities of elements and the body of environment are reviewed and applied in the use of resources, principles and value criteria of the Islamic city in order to achieve the ideal city in the apocalyptic government. As a qualitative research and through analyzing and collecting information with the descriptive-analytical method, the present research, from the type of documentary and historical study, examines the characteristics and factors affecting the structure of the Islamic city.