آسيب شناسي فرايند اجراي طرح درس پژوهي در مدارس ابتدايي: ارائه چارچوبي براي غلبه بر چالش هاي آن

Pathology of lesson study implementation process in primary schools: providing a framework for overcoming its challenges

پژوهش حاضر باهدف آسيب شناسي فرايند اجراي طرح درس پژوهي در مدارس ابتدايي و ارايه چارچوبي براي غلبه بر چالش هاي آن انجام گرفت. اين پژوهش به شيوه كيفي و با رويكرد مبتني بر نظريه داده بنياد انجام شد. مشاركت كنندگان بالقوه شامل مديران و معلمان مدارس آموزش و پرورش استان آذربايجان غربي بودند كه با روش نمونه‌گيري هدفمند و تكنيك اشباع نظري، 12 نفر از مديران مدارس و 18 نفر از آموزگاراني كه سابقه شركت در طرح را داشته اند انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از يك پروتكل مصاحبه نيمه ساختمند جمع‌آوري گرديد. محاسبه اﻋﺘﺒﺎر و روايﯽ داده‌ها با استفاده از دو روش ﺑﺎزﺑﯿﻨﯽ مشاركت‌كنندگان و ﻣﺮور ﺧﺒﺮﮔﺎن ﻏﯿـﺮ شركت‌كننده در ﭘﮋوﻫﺶ انجام گرفت. داده‌ها پس از پياده سازي به شكل استقرايي و با شيوه ي كدگذاري نظري ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪﻧﺪ. يافته‌هاي به‌دست‌آمده از مصاحبه مديران و معلمان در5 مقوله 1) اشتراك گذاري دانش و تجربه معلمان 2) فرهنگ يادگيري تيمي و گروهي 3) فرهنگ تفكر و پژوهش 4) توسعه دانش حرفه اي معلمان 5) اصلاح روش آموزش و بهبود يادگيري دانش آموزان دسته‌بندي شد. از چالش‌ها و مشكلات تجربه‌شده مديران و معلمان 5 مقوله محوري 1) فضاي رواني و محيطي حاكم بر افراد 2) تصنعي بودن تدريس 3) انگيزه بيروني تا دروني 4) مشاركت نابرابر اعضاء در فرايند اجراي طرح 5) دانش و مهارت ناكافي نسبت به طرح استخراج گرديد. همچنين در پايان چارچوب مفهومي تعامل چالش ها و راهكارهاي اجراي موثرتر درس پژوهي در مدارس ابتدايي ارائه گرديد.

The present study was conducted with the aim of pathology of the process of implementing the lesson study (lS) in primary schools and providing a framework for overcoming its challenges.This research was conducted in a qualitative manner with an approach based on data theory. Potential participants included principals and teachers of schools in West Azerbaijan province. Using purposive sampling method and theoretical saturation technique, 12 school principals and 18 teachers who had a history of participating in the project were selected. Data were collected using a semi-structured interview protocol. Calculation of reliability and validity of the data was done using two methods of reviewing the participants and reviewing non-participating experts in the research. Data were analyzed inductively, by theoretical coding method. Findings obtained from interviews of principals and teachers were classified in 5 themes: 1) Sharing knowledge and experience of teachers 2) Culture of team and group learning 3) Culture of thinking and research 4) Development of professional knowledge of teachers 5) Improving teaching methods and improving student learning. Five central categories were extracted from the challenges and problems experienced by principals and teachers. 1) Psychological and environmental space governing individuals 2) Artificiality of teaching 3) External to internal motivation 4) Unequal participation of members in the project implementation process 5) Insufficient knowledge and skills about the project. Also, at the end, the conceptual framework of interaction, challenges and strategies for more effective implementation of Lesson study in primary schools were presented.