ضرورت قانون‌گذاري در مديريت موقعيت‌هاي تعارض منافع

Legislation necessity in management of conflict of interests

تعارض منافع از جمله موقعيت‌هايي است كه مي‌تواند زمينه‌ساز بروز فساد شود. به منظور مديريت اين موقعيت‌ها و مقابله با آثار سوء آن، راهكارهاي متعددي در حوزه‌هاي مختلف بكارگرفته شده است. آنچه اين پژوهش بدنبال پاسخگويي به آن است، اين پرسش اساسي است كه آيا مديريت موقعيت‌هاي تعارض منافع مستلزم قانون‌گذاري مستقل است؟ و قانون به چه طريقي مي‌تواند به مديريت اين موقعيت‌ها كمك ‌كند؟ پژوهش حاضر از نظر ماهيت، توصيفي- تحليلي است و با جمع‌آوري اطلاعات مورد‌‌نياز به روش اسنادي-كتابخانه‌اي و بررسي تجربيات كشورهاي ديگر و دكترين حقوقي به اين نتيجه دست يافته است كه موقعيت‌هاي تعارض منافع زمينه‌هاي بروز شخص‌محور و ساختارمحور دارد. زمينه‌هاي شخص‌محور عمدتاً مشابه با يكديگر بوده كه با تصويب قوانين كلي و جامع مي‌توان به كنترل اين بخش از تعارض منافع كمك كرد. از طرفي زمينه‌هاي ساختارمحور تعارض منافع به‌علت تفاوت ساختاري هر نهاد با يكديگر، نيازمند توجه خاص و تصويب قوانين موردي و اختصاصي است. تصويب لايحه‌ي «نحوه‌ي مديريت تعارض منافع در انجام وظابف قانوني و ارايه‌ي خدمات عمومي» مي‌تواند تا حد زيادي پوشش‌دهنده‌ي زمينه‌هاي شخص‌محور تعارض منافع باشد كه در كنار تصويب قوانين و مقررات اختصاصي، به ضرورت مقابله و مديريت موقعيت‌هاي تعارض منافع در ايران پاسخ دهد.

Conflict of interest is one of the situations that can lead to corruption. In order to manage these situations and deal with its adverse effects, several strategies have been used in various fields. This study is trying to answer these main questions: does managing conflict of interest situations require independent legislation? and how can the law help manage these situations? The present study is analytical in nature and, by collecting the required information through the library method and examining the experiences of other countries and legal doctrine, has reached the conclusion that situations of conflict of interest have grounds for the emergence of person-centered and structure-oriented. Person-centered contexts are largely similar, with the adoption of general and comprehensive laws that can help control this part of the conflict of interest. On the other hand, the areas of conflict-oriented structure due to the structural differences of each institution with each other, require special attention and the adoption of case-specific laws. Adoption of the bill "How to manage conflicts of interest in performing legal duties and providing public services" can largely cover person-centered issues of conflict of interest. It can almost respond to the need to manage conflict of interest situations in Iran but in specific areas, special attention and the adoption of special laws is necessary.