بازخواني پارادوكس حاكميت و مداخله در حقوق بين الملل نوين (مطالعه موردي: بحران سوريه)

Rereading the Sovereignty Paradox and Intervention in Modern International Law (Case Study: The Syrian Crisis)

حاكميت، عنصر بنيادين و قوام بخش در شكل گيري و استمرار دولت هاي مدرن در روابط بين الملل به حساب مي آيد. اين مفهوم، با گذشت زمان، با تحول ماهوي مواجه شده به گونه اي كه در دوره معاصر، حاكميت مطلق به حاكميت نسبي و توام با مسووليت تبديل شده است. در اين چارچوب، مفهوم اوليه و رايج مداخله و ارتباط آن با حاكميت در حقوق بين الملل نيز با تغييرات جديدي مواجه شده چنانچه با تفسير مضيق از حاكميت، مفاهيمي مانند مداخله بشردوستانه و دكترين مسووليت حمايت، مورد تاكيد قرار گرفته اند. در اين ميان، بحران هايي نظير بحران ليبي، سوريه، يمن و... با تعارض منافع متكثر قدرتهاي منطقه اي و فرامنطقه اي، پارادوكس حاكميت و مداخله در حقوق بين الملل نوين را نمايانتر ساخته است. اين مقاله تلاش نموده تا به بررسي اين سوال بپردازد كه حقوق بين الملل معاصر چگونه به پارادوكس نسبت حاكميت و مداخله، واكنش نشان داده است؟ از اين رو، هدف از انجام اين پژوهش كه از روش توصيفي- تحليلي و استفاده از اسناد كتابخانه‌اي و اينترنتي بهره گرفته است، بررسي رويكرد و قواعد حقوق بين الملل كنوني در رابطه ميان حاكميت و مداخله است. يافته هاي اين پژوهش نشان مي دهد كه در پرتو ارتباطات بين المللي و شكل گيري وجدان دسته جمعي بشري و تزايد مسئوليت كشورها بويژه تحت تاثير وجدان جهاني سايبري، نسبت حاكميت و مداخله در حقوق بين الملل نوين در راستاي تقويت گفتمان تحديد حاكميت به سود مداخله و تقويت گزاره حاكميت توام با مسووليت دولت ها و هم راستا با منافع قدرت هاي بزرگ سوق داده شده است.

Sovereignty is a fundamental and consolidating element in the formation and continuation of modern nation-states in international relations. This concept, over time, has undergone a substantial transformation in such a way that in the contemporary period, absolute sovereignty has become a relative sovereignty with responsibility. In this context, the original and common concept of intervention and its relationship with sovereignty in international law has also undergone new changes. So, by a narrow interpretation of sovereignty, some concepts such as Humanitarian Intervention and the Response to Protect doctrine (R2P) have appeared in international law. Meanwhile, crises in some states such as Libya, Syria, Yemen, etc., with the confrontation of multiple regional and supra-regional powers interests, the paradox of sovereignty and intervention in new international law has become more apparent. Hence, this article attempts to examine the question of how contemporary international law has responded to the paradox of sovereignty and intervention. Therefore, the purpose of this study, which are presented in a descriptive-analytical manner using library and Internet documents is to examine the approach and rules of current international law in the relationship between sovereignty and intervention. The findings of this study show that in the light of international communications and the formation of collective human conscience and increasing responsibility of states, especially under the influence of global cyber conscience, the restriction of sovereignty in favor of intervention has been strengthened and joint sovereignty among nation-states and transnational actors in line with the interests of the great powers has been appeared.