نابرابري درآمدي و نفرين نفت: مطالعه كشورهاي غني از انرژي نفت

Income Inequality and the Oil Curse: The Case of Oil-Rich Developing Countries

درحالي‌كه اكثر مطالعات در ادبيات نفرين منابع طبيعي بر تأثير اين نوع منابع بر رشد اقتصادي و سطح درآمد متمركز شده­ اند، هدف اين مطالعه بررسي تأثير وابستگي به انرژي نفت بر توزيع درآمد در گروه كشورهاي در حال توسعه غني از منابع نفت (شامل ايران و 18 كشور ديگر) مي ­باشد. همچنين اين مطالعه به بررسي تأثير كيفيت نهادي (شامل چهار مؤلفه معرفي شده توسط بانك جهاني و شاخص تركيبي آنها) و اثرات متقابل بين اندازه‌هاي متفاوت اين شاخص ­ها و وابستگي به نفت بر نابرابري درآمدي در طول دوره­ 2017-2000 مي ­پردازد. براي دست­يابي به اين هدف از روش گشتاورهاي تعميم‌يافته (GMM) براي حل مشكل درون‌زايي استفاده مي­گردد. نتايج حاصل از برآورد الگو بيانگر اين است كه وابستگي به نفت به افزايش نابرابري درآمدي منتهي شده است. همچنين نتايج نشان ­دهنده اهميت نقش سرمايه انساني، افزايش توليد ناخالص داخلي سرانه و بهبود كيفيت نهادي در كاهش نابرابري درآمدي مي­باشد. اين نتايج همچنان نسبت به شاخص­ هاي متفاوت كيفيت نهادي برقرار مي­ باشد. به‌علاوه، در اين مطالعه سطح استان ه­اي براي شاخص تركيبي كيفيت نهادي حاصل‌شده كه بيانگر اين است كه وقتي شاخص تركيبي بالاتر از اين سطح قرار گيرد، اثرات مثبت وابستگي به نفت بر افزايش نابرابري درآمدي جبران مي­ شود

While most literature on natural resource curse highlight its effect on the growth rate and the level of income, this paper shifts the focus toward the effect of oil dependence on the distribution of income in oil-rich developing countries (includiong Iran and 18 other countries). Moreover, the paper studies the impact of institutional quality and the interaction effect of different institutional quality measures and oil dependence on the distribution of income over the period of 2000-2017. We estimate a set of panel data models using the Generalized Method of Moments (GMM) to address the endogeneity problem. We find that oil dependence leads to increasing income inequality. Furthermore, our findings highlight the role of human capital, increase in gross domestic product per capita, and institutional quality improvement in decreasing income inequality. These results are robust to the way the quality of institutions is measured. Moreover, we find a threshold level for institutional quality above which the oil curse vanishes. Our finding, hence, highlights the crucial role of institutional quality in offsetting the positive effect of oil dependence on income inequality.