هم‌حركتي بين قيمت نفت و بازده بازار سهام ايران: رويكرد تجزيه و تحليل موجك

Co-Movement Between Oil Price and Iranian Stock Market Returns: Wavelet Analysis Method

در اقتصاد ايران بخش نفت از جايگاه قابل توجهي برخوردار است؛ به طوري كه تغييرات قيمت نفت، بخش­ ها و بازارهاي مختلف اقتصادي از جمله بازار سهام را تحت تاثير قرار مي­ دهد. بازار سهام از بازارهاي مهم مالي است كه به­ صورت بالقوه مي ­تواند در شكل يك مجراي كارآ پس­ انداز و نقدينگي­ هاي سرگردان كشور را جذب و با تبديل آن به سرمايه­ گذاري، رشد و توسعه اقتصادي را بهبود بخشد. بنابراين بررسي ارتباط بين قيمت نفت و عايدي بازار سهام كشور مهم و ضروري است. با توجه به اهميت موضوع، هدف پژوهش حاضر بررسي هم ­حركتي بين قيمت نفت اوپك و عايدي بازار بورس تهران است. براي تجزيه و تحليل ارتباط بين دو متغير از رويكرد همدوسي موجك و داده ­هاي روزانه طي دوره 2009-2021 استفاده شده ­است. يافته­ ها نشان مي­دهند بين قيمت نفت و عايدي بازار سهام رابطه مثبتي وجود دارد. تحليل داده­ ها در مقياس زماني سالانه حاكي است طي دوره 2011 - 2009 قيمت نفت و عايدي بازار سهام هم فاز هستند و رابطه مثبتي بين آنها مشاهده مي­شود؛ از دسامبر 2011 تا آگوست 2015 هر دو متغير هم فاز هستند و قيمت نفت عامل حركت بازار سهام است. در دوره زماني 2015 تا 2021 هر دو متغير هم فاز هستند، اما همدوسي بين قيمت­ نفت و بازده بازار سهام مشاهده نمي­ شود.

In the Iranian economy, the oil sector has a significant position; So that changes in oil price affect various economic sectors and markets, including the stock market. The stock market is one of the principal financial markets that can potentially attract the country's uncontrolled savings and liquidity in the form of an efficient channel and improve economic growth and development by turning it into investment. Therefore, it is essential to examine the relationship between oil price and Iran's stock market returns. Given the importance of the issue, the purpose of this paper is to investigate the co-movement between OPEC oil price and returns of the Tehran Stock Exchange market. To analyze the relationship between two variables, applied the wavelet coherence approach and utilized daily data during the period of 2009-2021. Findings show there is a positive correlation between oil prices and stock market returns. Comparison of the data in annual time-frequency scale indicated that the oil price and stock market returns are in phase from 2009 to 2011, and is observed a positive relationship between them. From December 2011 to August 2015, both variables are in phase, and oil price is the leading factor in the stock market. During the period 2015 to 2021, both variables are in phase, but coherency between oil price and stock market returns is not observed.