بررسي آثار نوسانات نرخ ارز بر ارزش‌افزوده در زيربخش‌هاي اقتصاد ايران

Investigation the Effects of Exchange Rate Fluctuations on the Sub-Sectors Value Added in Iran

با توجه به گسترش تجارت و وابستگي زنجيرۀ توليد در زيربخش‌هاي اقتصادي به تجارت بين‌الملل، نوسانات نرخ ارز مي‌تواند تأثيرات گسترده‌اي بر تجارت و به‌تبع آن بر ارزش‌افزودۀ زيربخش‌هاي اقتصادي داشته باشد. از اين‌رو، هدف اصلي اين پژوهش بررسي رابطۀ بين نوسانات نرخ ارز و ارزش‌افزودۀ زيربخش‌هاي اقتصادي در ايران است. بدين‌منظور از داده‌هاي سري زماني در دورۀ 96-1350 ه‍.ش. مربوط به سه بخش اصلي اقتصادي و 12زيربخش منتخب استفاده شده است. براي برآورد ضرايب، نخست نوسانات نرخ ارز با استفاده از روش TV-GARCH و تكانۀ تقاضاي كل با استفاده از فيلتر هدريك-پرسكات استخراج و سپس ضرايب مدل با استفاده از الگوي ARDL برآورد شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه نوسانات نرخ ارز از يك الگوي با ضرايب متغير در طول زمان پيروي مي‌كند. نوسانات نرخ ارز رابطۀ منفي و معناداري در كوتاه‌مدت و بلندمدت بر ارزش‌افزودۀ بخش صنعت داشته است، نوسانات نرخ ارز تأثير معناداري بر ارزش‌افزودۀ بخش خدمات نداشته و در كوتاه‌مدت و بلندمدت رابطۀ مثبت و معناداري بر ارزش‌افزودۀ بخش معدن داشته است. همچنين رابطۀ نوسانات نرخ ارز بر برخي زيربخش‌هاي صنعت نظير مواد غذايي، خوراكي‌ها و آشاميدني‌ها مثبت و معنادار به‌دست آمده است.

According to the expansion of trade and the dependence of the production chain in economic subsectors on international trade, exchange rate fluctuations can have a great effect on the international trade and, consequently, on the value added of economic subsectors. Therefore, the main purpose of this study is to investigate the relationship between exchange rate fluctuations and value added of economic subsectors in Iran. For this purpose, the time series data for three main economic sectors and 12 selected subsections in the period 1971-2017 have been used. To estimate the coefficients, first the exchange rate fluctuations are calculated by TV-GARCH method and the total demand shocks is extracted using the Hedrick-Prescott filter and then the ARDL model is applicated to estimate the short and long run coefficients. The results show that exchange rate fluctuations follow a model with time varying coefficients. Exchange rate fluctuations in the short and long term have a negative and significant relationship with industrial value added, exchange rate fluctuations have no significant relations with value added of the service sector, and in the short and long term have a positive and significant relationship with value added of the mining sector. Also, the relationship between exchange rate fluctuations with some industrial subsectors are not compaitable with theoretical literature, for example food and beverage industries have a positive and significant realtions with exchange rate fluctuations in short and long run. Furthermore, chemical subsector value added in short have a significant negative realtinship with exchange rate fluctuations but insignificant in long run.