بررسي اثرات نامتقارن تغييرات حجم نقدينگي بر ارزش افزوده بخش خدمات در اقتصاد ايران

Investigating the Asymmetric Effects of Changes in Liquidity on Value Added of Services in Iran’s Economy

آگاهي از ساختار و پتانسيل بخش هاي مختلف در اقتصاد ايران يكي از عوامل مهم و مؤثر موفقيت در برنامه ريزي توسعه به شمار مي آيد. بخش خدمات يكي از مهمترين بخش هاي اقتصاد كشور است كه به عنوان موتور رشد ساير بخش هاي اقتصادي عمل مي كند و سهم آن در توليد ناخالص ملي و توسعه به طور مستمر و چشمگير رو به افزايش بوده و از اين بابت، عوامل مؤثر بر ارزش افزوده آن همواره مورد توجه اقتصاددانان و سياستگذاران بوده است. از طرفي بررسي جهت و ميزان اثرگذاري تغييرات حجم نقدينگي بر متغيرهاي كلان اقتصادي، در راستاي تدوين و اتخاذ سياست هاي كلان مناسب اقتصادي همواره حائز اهميت است. با عنايت به سهم بخش خدمات در توليد ناخالص ملي و اشتغال در اقتصاد ايران و جهش هاي حجم نقدينگي در دهه اخير، در اين مطالعه به بررسي و تحليل جهت و ميزان تأثيرپذيري ارزش افزوده بخش خدمات از تغييرات حجم نقدينگي با استفاده از داده هاي سري زماني به صورت سالانه طي دوره 1360 تا 1395 به صورت پويا مي پردازيم. در اين راستا از مدل خودبازگشتي با وقفه هاي توزيعي غيرخطي و رهيافت آزمون كرانه ها استفاده شده است. نتايج حاصل از تحقيق بيانگر تأييد وجود رابطه بلندمدت (همجمعبستگي( بين متغيرهاي مدل مي باشد. همچنين نتيجه مي شود كه شوك هاي تغييرات حجم نقدينگي داراي اثر نامتقارن بوده و در بلندمدت اثرات بيشتري بر ارزش افزوده بخش خدمات دارند. بر اساس ساير نتايج تحقيق تأثير نرخ سود اعتبارات بانكي بر ارزش افزوده بخش خدمات مثبت و معني دار بوده و كشش ارزش افزوده بخش خدمات نسبت به تغييرات حجم نقدينگي در كوتاه مدت و بلندمدت بيشتر از نرخ سود اعتبارات بانكي است.

Awareness of the structure and potential of different sectors in the Iranian economy is one of the important and effective factors for success in development planning. Service section is one of the most important section in a country’s economy that it operates as a development (growth) motor of other sections and its share is constantly increasing in the gross domestic product and development. Hence the effective factors on its added value has always been of interest to economists and politicians. On the other hand, investigating the direction and extent of the impact of liquidity changes on macroeconomic variables is always important to formulate and adopt appropriate macroeconomic policies. In this study, considering the share of service section in the gross domestic product (GDP) and employment in the Iran’s economy as well as liquidity volume mutations in the recent decade, we examine and analyze the direction and extent of the impact of value added of the service section from changes in the volume of liquidity by using time-series data on an annual basis during the period 1360 to 1395 dynamically. In this regard, the self-return model with Non-Linear Auto Regressive Distributed Lag (NARDL) and the threshold test approach has been used. The research outcomes confirm the existence of a long-term Cointegration between the variables of the model. Furthermore, the results show that liquidity volume changes’ shocks have a greater impact on the value added of the service sector in the long term. According to other research results, the effect of bank credit interest rate on value added of services sector is positive and significant and the attraction of value added of service sector is more than short-term and long-term interest rate of bank credits compared to changes in liquidity volume.