تبيين ساختار فضايي نواحي شهري استان گيلان به منظور چشم‌اندازسازي با رويكرد مشاركت‌محور جهت تقويت مديريت پايدار شهري (مطالعۀ موردي: شهرهاي اطاقور، چوبر، صومعه سرا)

Explaining the Spatial Structure of Urban Areas of Guilan Province to Create a Landscape with a Partnership-Based Approach to Strengthen the Sustainable Urban Management (Case study: Otāghvar, Chubar, Someh-Sarā)

مبحث مشاركتي كردن طرح­هاي توسعة شهري به نوعي به اصلاح ساختار نظام برنامه­ريزي فعلي كشور و پياده‌سازي مديريت شهري پايدار باز مي‌گردد زيرا ساختار فعلي نظام برنامه­ريزي ايران چندان مشاركت­پذير نبوده و نيازمند تغيير و ايجاد نهادهاي مردمي در فرايند تهيه، تصويب و اجراي طرح­هاي توسعة شهري مي­باشد. هدف از پژوهش حاضر، تبيين ساختار فضايي نواحي شهري استان گيلان به منظور چشم­اندازسازي با رويكرد مشاركت‌محور بر مبناي شناخت نظام عملكرد و نقش شهر جهت بررسي ميزان تفاوت و يا عدم تفاوت درچشم‌انداز شهرهاي استان مي‌باشد. روش پژوهش به كار برده‌شده به صورت كيفي است، در اين چارچوب با اتكاء بر رويكرد مشاركتي تركيبي (بالا به پايين و پايين به بالا) و با مراجعه به اسناد فرادست مانند طرح­هاي جامع شهري، و طرح­هاي توسعه و... شناخت كلي از شهر حاصل گشت. سطح جغرافيايي مورد مطالعة سه شهر اطاقور در شرق، صومعه‌سرا در مركز و چوبر در غرب استان و واحد تحليل شهروندان و مديران و نخبگان شهري مي­باشد. به منظور شناخت بهتر فضاي شهري و انطباق يافته‌هاي مطالعات اسنادي با واقعيت­هاي ملموس، بررسي ميداني شهرهاي مورد مطالعه در دستور كار تيم مطالعاتي قرار گرفت، سپس به منظور چشم­انداز­سازي با استفاده از روش SWOT، مهم­ترين نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهديدهاي هر يك از شهرها مشخص و به كمك روش QSPM، مهم‌ترين راهبردها مشخص و اولويت‌بندي گرديد. نتايج تحقيق حاكي از آن است كه علي‌رغم فاصلة قابل توجه استقرار اين سه شهر نسبت به هم در سه نقطة جغرافيايي متفاوت و همچنين قابليت­هاي خاص هر شهر، تفاوت محرزي از منظر چشم‌انداز و آينده عملكردي در بين آن‌ها مشاهده نمي‌شود. به اين دليل كه ماهيت عملكردي و آرمان هريك از آنها به‌طور كلي حول محور فعاليت‌هاي خدماتي به‌خصوص گردشگري قرار مي­گيرد. به اين صورت كه چشم­انداز شهر اطاقور «شهر بوم‌محور با رويكرد گردشگري طبيعت»، شهر چوبر«باغ‌شهر كيوي با رويكرد گردشگري كشاورزي» و شهر صومعه­سرا «شهر گردشگري-ترانزيتي با رويكرد گردشگري جايگزين» مي­باشد.

The participatory issue of urban development plans goes back to the reform of the structure of the current planning system of the country and the implementation of sustainable urban management. The current structure of the planning system of Iran is not very participatory and needs to be changed, and create non-governmental institutions in the process of preparing, approving, and implementing urban development plans. This study aimed to explain the spatial structure of urban areas of Guilan province to create a landscape with a participation-based approach based on understanding the performance system and the city's role to investigate the difference or no difference in the landscape of cities in the province. The research method was qualitative. Relying on a combined participatory approach (top-down and bottom-up) and referring to the above documents, such as comprehensive urban plans, development plans, etc., general knowledge of the city was obtained. The studied geographical area is the three cities of Otāghvar in the east, Someh-Sara in the center, and Chubar in the west of the province, and the analysis unit was the citizens, managers, and urban elites. To better understand the urban space and adapt the findings of documentary studies to tangible facts, a survey study of the cities was performed; then, to create a landscape using the SWOT method, the most important strengths, weaknesses, opportunities, and threats of each city were identified, and the most important strategies were identified and prioritized using the QSPM method. The results indicated that despite the significant distance among these three cities in three different geographical locations and each city's specific capabilities, there is no significant difference in terms of landscape and functional future among them. Because each of their functional nature and aspirations are generally centered around the service activities, especially tourism, in such a way that the perspective of the city of Otāghvar is "the eco-centric city of nature tourism," the city of Chubar is the city of Kiwi with an agriculture tourism approach, and the city of Someh-Sarā is a tourism-transit city with an alternative tourism approach." Extended Abstract