بينامتنيّت آيات قرآن در نسخة خطّي «گلشن» اثر محمّدرحيم كرماني

Intertextuality of the Qur'anic Verses in the Transcription of "Gholsh@n" from Mohammad Rahim Kermani

روابط «بينامتني» در حقيقت، ارتباط يك متن را با ديگر متون گذشته يا معاصر آن متن، مورد بررسي قرار مي­دهد. «ژوليا كريستوا» مبدع بينامتنيّت بود. «ژرار ژنت» بعدها اين مبحث را گسترش داد و به زير مجموعه ­هاي متعدّدي تقسيم نمود. امروزه، تكنيك بينامتنيّت يكي از بارزترين ويژگي­ هاي ساختاري شعر و متون است. در اين ميان قرآن به عنوان منبع آسماني از مهمترين متوني است كه بسياري از نويسندگان و شاعران جهان اسلام از آن الهام گرفته‌اند. محمّدرحيم كرماني نويسندة كتاب اخلاقي گلشن و از مقلّدان گلستان سعدي، نيز در متن اين كتاب از تكنيك بينامتني بهره گرفته است. در اين مقاله سعي شده است تا با روش تحليلي- توصيفي با استفاد از نظرية بينامتنيّت، اين تأثيرات را در متن اين كتاب مورد بررسي قرار دهيم. هدف اين مقاله آشكار ساختن رويكرد و روابط بينامتني براي برجسته كردن آموزه­ هاي تعليمي و اخلاقي قرآن در اين كتاب است. توجّه نويسندة گلشن به قرآن و استفاده از آن به شيوه ­هاي گوناگون حضـور ذهـن، وسـعت معلومـات و تعهّد او بـه ديـن را نشان مي­ دهد. محمّدرحيم كرماني با استفاده از قرآن در كلام خود عناصر زيبايي­ شناسي ادبي را نيز بـه بهترين شكل نمايان ساخته است.

In fact, the intertextual relationship, studies the bonds of one text with the other past or present texts. Julia Christova was the originator of intertextuality. Later on Gerard Janet developed this idea and divided it to its subdivisions. Today, the intertextual technique is one of the most outstanding characteristics of poetical and textual structure. In this case, The Holy Qur'an as an ethereal source, is of the most significant sources which has inspired most of the writers and poets in the Islamic world. Mohammad Rahim Kermani, the writer of the ethical book " Gholshan ", and of the imitators of the Gulestan of Sa'di, has also utilized the intertextual technique. We have tried, in this article, by using the intertextuality and by employing analytical – descriptive method to investigate these impacts on the text of this book. The aim of this article is to reveal the approach and intertextual relations to highlight the didactic and ethic teachings of the Holy Qur'an. The attention of the author of the Gholshan to the Qur'an and utilizing it in numerous methods shows his presence of mind, the vastness of his knowledge, and indicates his commitment to religion. Mohammad Rahim Kermani, by using the Qur'an in his words has revealed the literary aesthetics elements in its best form.