بررسي و تحليل مؤلّفه‌هاي تأثّر گلشن راز از قرآن كريم و احاديث شريف با تكيه بر هنر آفريني تضمين و تلميح و تأثيرپذيري واژگاني

No Title

مثنوي گلشن راز مهم‌ّترين و مشهورترين اثر منظوم شيخ محمود شبستريي است كه در بردارندة انديشه‌هاي عرفاني اوست. با وجود حجم اندك، اين كتاب يكي از يادگارهاي پرارزش ادبيّات عرفاني كهن فارسي است كه در آن بيان مفاهيم صوفيانه با شور، شوق همراه گرديده است. شبستريي اين مثنوي را در پاسخ به پرسش­هاي اميرحسين هروي سروده است. منظومة گلشن راز از زيبايي لفظ و بيان برخوردار است، بيش از آن كه از تخيّل سرچشمه بگيرد براساس عقل و حكمت استوار شده است. در واقع مطالب اين منظومه خلاصه فتوحات مكّيّه و حتّي فصوص ابن عربي است. ميزان آشنايي ‌و تسلّط شيخ محمود شبستريي آن عارف بزرگ بر قرآن و احاديث تا اندازه­اي است كه وي در بين بيان رازهاي عرفاني خود در قالب تضمين، تلميح از آيات قرآن كريم و احاديث نبوي بهره مي‌گيرد تا نظرات خود را اثبات كند و در اين ميان بيشترين توجّه صاحب گلشن راز به مؤلّفه‌هاي تأثّر از قرآن و حديث به تضمين وتلميح آيات مباركه و احاديث شريف است. اين مقاله به روش (توصيفي– تحليلي) مي‌كوشد تا تأثير بلاغي از شگردهاي ادبي و اثرپذيري واژگاني را در بهره‌مندي از قرآن و حديث نشان دهد. ابيات مورد استناد از گلشن‌راز در اين مقاله بر اساس كتاب چاپي دكتر كاظم دزفوليان و اعداد كاربردي به ترتيب صفحه وشماره بيت مي‌باشد.

The mathnawi of Golshan Raz is the most well-known versified work of Sheikh Mahmood Shabestari which encompasses his mystical thoughts. Though not so voluminous, this book is one of the most valuable monuments of literary mystical works in which the Sufi implications have been enthusiastically talked about. Shabestari has composed this mathnawi in answer to Amir Hossein Heravi's questions. The versified story of " The Golshan Raz " has the beauty of expression; it is more based on wisdom than imagery. In fact the content of this book is in short about the conquer of Mecca and some narratives from Ibn Arabi. The extension of Shabestari's familiarity in the Qur'an and traditions was so high that he uses them in the mold of allusion and simile in expressing the secrets of mysticism to prove his tenets. This article which is written in descriptive-analytic method, tries to demonstrate the impact of eloquence and its affectability in taking advantage of The Holy Qur'an and traditions. The distiches used here have been taken from the book written by Kazem Dezfulian and the numbers are applied according to the number of the page and the lines of the poems.