بررسي نماد موجودات افسانه‌اي و اساطيري در ديوان شوكت بخارايي

Studying the Symbols of Fabulous and Mythological Creatures in Shokat Bokharaee's Diwan

نماد در قلمرو ادب فارسي، مخصوصاً شعر از قدمتي چندين صد ساله برخوردار است و معادل واژة سمبل گرفته شده است. يكي از شاخص‌ترين تجليّات نماد در شعر فارسي در وجود موجودات افسانه‌اي و اساطيري نمود پيدا كرده است كه نگاهي سمبليك و نشانه مدارانه به آنها را رقم زده است و تجلّي اين نماد در كلّيّات اشعار شوكت بخارايي به دليل استفاده او از اين نمادها براي بيان مكنونات رمزآلود قلبي و دقايق عرفاني شعر خود، از بسامد بالايي برخوردار است، و با عنايت به اينكه 114 بيت در خصوص موجودات افسانه‌اي و اساطيري در شعر شوكت آمده است، احتمال عمدي بودن اين ويژگي و خصيصه حتّي به عنوان ويژگي خاصّ تقويت مي‌شود و چون تا به حال آن گونه كه لازم است در ديوان شعر شاعري به اين موضوع پرداخت نشده است؛ لذا شعر او را مورد كندوكاو قرار داده و صحت و سقم اين موضوع را در اين مقاله نمايانده‌ايم. باشد كه اين مقاله مقدّمه‌اي براي نگرش اهل فضل وادب به اين موضوع از زاوية ديدي نو و ديوان شاعر بزرگي ديگر از اين مرز و بوم باشد.

Symbol, in the domain of Persian literature, especially poetry, has hundreds of years background and has been used the same as ideogram in Farsi. One of the most important manifestations of symbol in Persian poetry has been embodied in fabulous and mythical creatures which required a symbolic outlook at them. Manifestation of this figure, in the whole poetry of Shokat Bokharaee, for his usage of these symbols to express his enigmatic and mystic ideas, is of higher frequencies. There are 114 distiches in his Diwan which deal with fabulous and mystical creatures. The intentional usage of this kind of writing is being strengthened because it is scarcely seen in the books of other poets. Therefore we investigated it to clarify its accuracy and inaccuracy. We hope that this article be an introduction for the scholars' intention to look at the matter from another perspective about our great homeland poet.