نگاهي به مراسلات عاشق و معشوق ستمگر (تأليف 1309 ق.) و تحليل ساختاري آن (محتوا، تكنيك زباني و شكل

No Title

نظرية ساختارگرايي يكي از مؤثرترين نظريه‌هاي قرن بيستم است كه در همة حوزه‌هاي علوم انساني حضوري فعّال داشته و در تحليل‌ها شيوه‌اي پرطرفدار بوده‌ است. هدف غايي در اين نوع نقد دست‌يافتن به جنبه‌هاي زبان‌شناختي اثر ادبي است؛ زيرا تحليل زباني متون ادبي به همراه آنچه از موسيقي دروني و بيروني در آن به وديعه نهاده شده است، همراه با تأثير آن بر ساختار كلي متون، بي‌ترديد مخاطب را در فهم اثر ياري مي‌رساند و موسيقي نثر را هنري مي‌كند. در ميان آثار ادبي، نوع سنتي آن به‌‌سبب پيچيدگي‌هاي معنايي، بيشتر از نوشته‌هاي معاصر به اين نوع بررسي نياز دارد. نسخة خطي مراسلات عاشق و معشوق ستمگر يكي از آثار ادبي دورة قاجار است. در اين پژوهش كوشش شده ‌است ساختار و روابط متقابل عناصر موجود در اين نسخه از سه حوزة محتوا، تكنيك زباني و شكل بررسي شود تا از اين راه بتوان به لايه‌هاي پنهان الگوهاي ذهني نويسنده دست يافت. اين پژوهش در يك مقدمه و سه گفتار، با رويكردي توصيفي ـ تحليلي فراهم آمده است و ضمن معرفي نسخه و تحليل ساختاري آن، فرم مناسب، تكنيك زباني زيبا و محتواي پربار اين اثر را مي‌نماياند. نتيجة بررسي‌هاي به‌عمل‌آمده بيانگر آن است كه اين اثر، زباني ادبي دارد و «سجع» و «تشبيه» در كنار ساير آرايه‌هاي ادبي در ساختار متن پررنگ است. قالب اثر نامه‌نگاري است و به همين سبب جملات خبري با لحن عاطفي، مهم‌ترين نمودهاي زبان غنايي اين اثر به شمار مي‌رود؛ قلم مؤلف نيز ازلحاظ شيوايي و رواني عبارات و تركيب‌سازي‌ها توجه‌برانگيز است.

No Abstract