برنامه‌ريزي كاربري اراضي ساحلي غرب مازندران با تأكيد بر رويكرد توسعه پايدار

Coastal Land Use Planning of the West Māzandarān with Focus on Sustainable Development Approach

ساحل از ويژگي­هاي منحصر به فرد زيادي برخوردار است. مهم­ترين و بارزترين اين ويژگي­ها، تعاملات پوياي زمين و دريا است. اين امر باعث تجمع بيش از حد در قسمت­هايي از نواحي ساحلي و تخريب اين مناطق ارزشمند، بي­نظمي در ساخت‌و سازها و همچنين نبود مديريت و ضوابط و مقررات روشن در نحوة استفاده از زمين، موجب استفاده نادرست و بيش از ظرفيت ساحل به‌ويژه در سواحل غرب مازندران شده است. از اين‌رو انتخاب رويكردي نظام‌مند براي برنامه­ريزي ساحل نياز است كه بتوان با تعيين نوع استفاده مناسب ساحلي گام مهمي در پايدار‌سازي منابع ساحلي برداشته شود. در اين پژوهش از فرايند شبكه تحليلي (ANP) و منطق فازي، براي تعيين نقشه مناسب محيطي استفاده شد كه با تعيين مؤلفه­هاي اصلي نوع استفاده از زمين، به منطقه‌بندي و تعيين كاربري دهستان­هاي ­ساحلي پرداخته و در آخر با طرح ضوابط و مقرارت راهبردي و مجموعه رهنمون و توصيه­هايي براي نواحي ساحلي تنكابن سعي در ايجاد كاربري پايدار ساحلي شد. اين تحقيق نشان مي­دهد كه بين الگوي كنوني كاربري اراضي و تخريب منابع به‌دليل نبود ضوابط و مقررات روشن، رابطة مستقيم و متقابل وجود دارد كه با برنامه­ريزي كاربري اراضي ساحلي با رويكرد توسعة پايدار، ماهيت و كيفيت توسعة نوار ساحلي غرب مازندران به‌ويژه شهرستان تنكابن در مسيري پايدار، مردم‌محور و مبتني بر آسايش، رفاه و پايداري محيطي قرار خواهد گرفت.

The coast has many unique features. The most important and prominent of these features are the dynamic land-sea interactions. This causes excessive accumulation in parts of coastal areas and the destruction of these valuable areas, irregularities in construction, as well as the lack of management and clear rules and regulations on how to use the land, causing improper use and excess coast capacity, especially on the west coast of Māzandarān. Therefore, choosing a systematic approach to coastal planning is needed to take an important step in stabilizing coastal resources by determining the type of appropriate coastal use. In this research, the analytical network process (ANP) and fuzzy logic were used to determine the appropriate environmental map, which dealt with the coastal villages' zoning and land use determination by determining the main components of the land use type. Also, using strategic rules and regulations and a set of guidelines and recommendations for the Tonkābon coastal areas, it was tried to create sustainable coastal use. This research showed a direct and reciprocal relationship between the current pattern of land use and the destruction of resources due to the lack of clear rules and regulations. With coastal land use planning through a sustainable development approach, the nature and quality of the development of the coastal strip west of Māzandarān, especially the city of Tankabon, would be sustainable, people-oriented, and based on comfort, well-being, and environmental sustainability