اثر پيش‌تيمار بذر گياه اسفرزه (Plantago ovata) با ساليسيليك اسيد بر پاسخ‌هاي فيزيولوژيك و بيوشيميايي گياهچه‌ها به تنش شوري

ساليسيليك اسيد به‌عنوان يك مولكول سيگنال تأثيرگذار در پاسخ‌هاي گياهان به تنش‌هاي محيطي شناخته شده است. در اين پژوهش، اثرات به‌كار بردن ساليسيليك اسيد به‌صورت پيش‌تيمار بذرهاي گياه اسفرزه بر ميزان رشد گياهچه‌ها، ميزان رنگيزه‌هاي فتوسنتزي، ميزان پروتئين‌ها و اسيدهاي آمينه و تجمع قندهاي محلول و نشاسته در پاسخ به تنش شوري بررسي شد. بذرهاي گياه اسفرزه پس از پيش‌تيمار با غلظت‌هاي صفر و 500 ميكرومولار ساليسيليك اسيد براي مدت 24 ساعت، در گلخانه تحقيقاتي دانشگاه ولايت ايرانشهر در سال 1398 كاشته شد و گياهچه‌هاي حاصل در فواصل زماني سه روزه و به‌مدت 20 روز، در قالب طرح فاكتوريل در معرض غلظت‌هاي صفر، 25، 50، 100، 150 و 300 ميلي‌مولار نمك سديم كلريد قرار گرفتند. ميزان رشد گياهچه‌ها، ميزان رنگيزه‌هاي فتوسنتزي شامل كلروفيل‌ها و كاروتنوئيد، غلظت پروتئين‌ها و همچنين ميزان تجمع قندهاي محلول و نشاسته در طول تنش شوري به‌شدت كاهش پيدا كردند. بااين‌حال، ميزان تجمع آمينواسيدهاي آزاد و پرولين در پاسخ به نمك افزايش يافت. تيمار ساليسيليك اسيد سبب بهبود طول بخش هوايي، افزايش ميزان رنگيزه‌ها، كاهش ميزان آمينواسيدها و افزايش تجمع پروتئين‌ها و پرولين شد. علاوه‌براين، افزايش ميزان قندهاي غير احيايي و نشاسته كه با عدم تغيير و يا كاهش غلظت قندهاي احيايي در سطوح بالاي شوري همراه است، در پاسخ به ساليسيليك اسيد روي داد. اين نتايج نشان مي‌دهد كه پرايمينگ بذر‌ها با ساليسيليك اسيد پيش از كشت مي‌تواند تحمل گياه را در برابر تنش شوري از طريق تجمع قندهاي غير احيايي و پرولين و در نتيجه حفظ فشار تورگور سلول‌ها افزايش دهد.