كليدواژه :
آيروني , آيروني موقعيت , آيروني نمايشي , مثنوي مولوي
چكيده فارسي :
يكي از شيوه هاي بياني كه در آثار شاعران و نويسندگان ديده مي شود، استفاده از آيروني است. منظور از آيروني كلام يا موقعيتي است كه به موجب بروز ناسازگاري ميان مخاطب و گوينده مي شود. در اين حالت گوينده مطلبي را بيان مي كند يا موقعيتي را به نمايش مي گذارد كه برداشت مخاطب با آنچه گوينده انتظاردارد، متفاوت است. در آيروني با دو عنصر اساسي روبه رو هستيم: نخست عنصر معصوميت و ديگر عنصر خنده آور. معصوميت يا اعتماد بي خبرانه بيشتر به قرباني آيروني برمي گردد كه معمولا به آيرونيست اعتماد مي كند و قرباني فريب كاري يا وانمودكردن وي مي شود. عنصر خنده آور ار ديگر ويژگي هاي اساسي آيروني است. در داستان هاي آيرونيكال، شخصيت هاي داستان به گونه اي با هم مقايسه مي شوند كه موجب ايجاد طنز مي شود. در اين مقاله چگونگي استفاده مولانا از آيروني هاي موقعيت و نمايشي در مثنوي بررسي شده است. مولانا با بهره گيري از آيروني موقعيت و نمايشي سعي دارد تا مخاطب را در وضعيتي قراردهد كه در عين آگاهي از آيرونيك بودن شرايط، با غافلگير شدن، مفاهيم عميق را بهتر درك كند. كلام آيرونيك اين امكان را براي مولانا فراهم مي كند تا در نقطه اوج داستان با پيش گرفتن روندي كه مخاطب انتظار ندارد، ضربه نهايي را بر او وارد كند و مولانا از اين فرصت بهترين استفاده را مي كند و به بيان مفاهيم عميق عرفاني و تعليمي خود مي پردازد.
چكيده لاتين :
One of the literary techniques used by poets and writers is irony. Irony refers to a speech or situation which results in discordance between the audience and the speaker. In such a case, the speaker says something or acts in a certain manner while the understanding of the audience differs from what the speaker intended. In irony, we find two elements: first, the element of innocence, and, second, the element of humor. Innocence, or unknowing trust, mostly relates to the victim of the irony who usually puts his/her trust in the ironist, and falls victim to the deception or pretense of the ironist. The element of humor is the other essential feature of irony. In ironic stories, the characters of the story are juxtaposed in a manner to create a humorous effect. The present article investigated the function of situational and dramatic irony in Masnavi. Molavi, drawing on situational and dramatic irony, has attempted to put the audience in a situation where they, while being aware of the ironic nature of the situation, are surprised, and, therefore, gain a better understanding of the rich concepts. Ironic speech has enabled Molavi to adopt an approach in the climax of the story which is unexpected by the audience, thus dealing them the final blow, and he takes great advantage of such an opportunity to present his rich irfanic [=of true knowledge] and didactic concepts.
