كليدواژه :
جامعه‌شناسي دين , حقيقت دين , پيدايش دين , فطرت , منشأ دين , علامه طباطبايي , الميزان
چكيده فارسي :
پرسش اصلي اين پژوهش اين است كه «علامه طباطبايي ـ به‌ويژه در تفسير الميزان ـ چه مطالبي مرتبط با جامعه‌شناسي دين بيان كرده است؟» نويسنده در اين تحقيق تلاش كرده است با استفاده از روش تحليلي ـ استنباطي و با تمركز بر آثار علامه طباطبايي، ابتدا مراحل مختلفي كه دين از مرحله صدور از اراده تشريعي خداوند تا مرحله ظهور و بروز در حيات اجتماعي انسان طي مي‌كند را بازگو نموده و سپس به بررسي ابعاد مختلف دين ـ كه مورد توجّه جامعه‌شناسان دين قرار گرفته ـ بپردازد و ديدگاه علامه طباطبايي را با تأكيد بر تفسير الميزان استخراج نمايد. براساس يافته‌هاي اين تحقيق، علامه طباطبايي در مقام تعريف دين، تعريفي معرفت‌شناختي از دين ارائه مي‌دهد. همچنين از نظر علامه طباطبايي تلاش‌هاي صورت‌گرفته از سوي برخي نويسندگان در راستاي تفسير مادي‌گرايانه از چيستي دين، صحيح به نظر نمي‌رسد.علامه طباطبايي ضمن آنكه ريشه دين را در عالم وراء طبيعت مي‌داند، براي دين در صحنه زندگي اجتماعي كاركردهايي را قائل است كه از جمله آنها مي‌توان به تنظيم حيات اجتماعي و مقابله با انحرافات اشاره كرد.
