بررسي تطبيقي بازنمايي خاطراتي روسيه و انگليس در حوزه‌هاي اجتماعي و دولتي در ايران

در نگرش ايرانيان، در سطح دولتي و اجتماعي، اصل عدم مداخله فراتر از اصلي حقوقي است و حساسيت نسبت به مداخله بيگانگان تا جايي است كه دغدغه اوليه در ارتباط با بيرون از مرزها بيش از همكاري يا تعامل مبارزه با مداخله خارجي‌ها انگاشته مي‌شود. اين تلقي، كه ريشه در خوانش هزاران سال تاريخ ايران دارد، موجب شكل‌گيري پديده‌اي شده كه در اين پژوهش «فراخاطره مداخله بيگانه» نامگذاري شده است. در حوزه دولتي يادآوري تجاوزهاي كشورهاي خارجي راه‌كار مديريت گذشته براي تثبيت هويتي سياست خارجي استكبارستيزانه است. با اين وجود سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران به اقتضاي نيازهاي خود روابطي را با قدرت‌هاي بزرگ و حتي دشمنان تاريخي خود برقرار كرده است. دو نمونه از مهم‌ترين مخاطبان خاطراتي ايران در اين زمينه هم روسيه و انگليس هستند بر اساس نظريه سياست خاطره، شيوه بازنمايي خاطرات مقدمه اي ضروري و حياتي در راستاي مشروعيت بخشي به جهت گيري خصمانه يا دوستانه در قبال كشورهاي خارجي است. سوال پژوهش اين است كه رويكرد خاطراتي دولت در رابطه با خاطره مداخله‌هاي روسيه و انگليس چيست و اين رويكرد تا چه ميزان مورد پذيرش اجتماعي قرار گرفته شده است؟ در پاسخ گفته مي‌شود بازنمايي خاطراتي انگليس در حوزه دولتي مبتني بر «سياست يادآوري» خصومت‌هاي گذشته است و به دليل تطابق خاطره رسمي و غيررسمي از مشروعيت كامل در حوزه اجتماعي برخوردار مي‌باشد اما بازنمايي خاطراتي دولتي در قبال روسيه مبتني بر «سياست فراموشي» است و به دليل عدم تطبيق اين جهت‌گيري با تصور رايج خاطراتي مردم از روسيه، با مقاومت خاطراتي مواجه شده است.