بررسي تاثير استفاده از سرشاخهي كامل برهان بر هيستومورفومتري و هيستوپاتولوژي شكمبه، كبد و كليه‌ ها در بره ‌هاي پرواري

مقدمه و هدف: رشد و تكامل طبيعي ساختار بافتي شكمبه و جذب از شكمبه نگاري به ساختار مورفولوژي آن بستگي دارد و تغيير در مورفولوژي زمينه ساز اختلال در اعمال بافت هاي مذكور است. پژوهش حاضر با هدف بررسي تاثير استفاده از سرشاخه ي كامل برهان (برگ با غلاف حاوي دانه) بر هيستومورفومتري و هيستوپاتولوژي شكمبه، كبد و كليه ها انجام شد. مواد و روش‌ها: در آزمايش حاضر از 24 رأس بره نر عربي 1.3 ± 8 ماهه با وزن 5.34 ± 28.8 كيلوگرم در قالب طرح كاملا تصادفي با 3 تيمار و 8 تكرار استفاده شد. تيمارهاي شامل 1 جيره ي شاهد (حاوي يونجه و فاقد سرشاخه ي كامل برهان) 2 جيره شاهد + 50 درصد جايگزيني سرشاخه‌ي كامل برهان با يونجه 3 جيره شاهد + 75 درصد جايگزيني سرشاخه ي كامل برهان با يونجه بودند. در پايان آزمايش تعداد سه بره از هر تيمار كه وزن آنها به ميانگين نزديك تر بود انتخاب و ذبح شدند و از بافت هاي دستگاه گوارش، كبد و كليه ها نمونه گيري انجام شد.يافته‌ها: ضخامت كل ديواره ي نگاري در تيمارهاي حاوي 50 و 75 درصد سرشاخه ي كامل برهان از تيمار شاهد بيشتر بود و در تيمار دريافت كننده ي 50 درصد نسبت به تيمار شاهد معني دار بود (0/05 p). ضخامت لايه عضلاني نگاري در تيمار دريافت كننده ي 50 درصد بيشتر از تيمار شاهد و 75 درصد بود و نسبت به تيمار 75 درصد معني دار بود (0/05 p). بين ساير شاخص ها نگاري اختلاف معني داري مشاهده نشد. ضخامت كل ديواره ي شكمبه و ضخامت لايه عضلاني آن در تيمارهاي 50 درصد و 75 درصد از تيمار شاهد بيشتر بود (0/05 p). بين ساير شاخص هاي شكمبه اختلاف معني داري مشاهده نشد. ارتفاع پرز شكمبه و نگاري تحت تاثير تيمارهاي آزمايشي قرار نگرفت؛ اما ارتفاع پرزهاي شكمبه در تيمار شاهد به صورت عددي بيشتر از تيمارهاي 50 درصد و 75 درصد بود. بجز نفوذ سلول هاي التهابي تك هسته در داخل پرزهاي شكمبه و نگاري، ساير ساختارهاي مورفولوژيك سالم بودند. كبد و كليه ها در تيمار شاهد نسبت به ساير تيمارها شرايط بهتري داشتند.نتيجه‌گيري: به طوركلي، طبق نتايج آزمايش حاضر، تاثير منفي قابل توجهي بر هيستومورفومتري و هيستوپاتولوژي شكمبه، كبد و كليه ها مشاهده نشد، حتي نتايج مثبتي نظير كاهش نفوذ سلول هاي التهابي در حين استفاده از گياه برهان مشاهده شد، لذا مي‌توان مصرف آن را در تغذيه دام پس از بررسي‌هاي عملكردي توصيه كرد.