رهاورد نفس براساس مناجات الشاكين

خداوند براي هدايت انسان‌ها عقل و نيز پيامبران و امامان را براي راهنمايي آنان قرار داده است تا با شنيدن سخنان راهنمايان دين و تفكر و تأمل در آنها، راه سعادت و كمال را پيدا و طي طريق كنند. اما انسان‌ها از جهت انسان بودن،‌ برخوردار از هواي نفسي هستند كه همواره درصدد غلبه بر عقل و به ‌دست آوردن امامت و امارت وجود آنهاست. هواي نفس در صورت پيروزي، به بدي امر نموده، انسان را به سوي گناهان سوق مي‌دهد. همچنين، نسبت به معاصي حريص بوده، در صورت ارضاء خواسته‌هاي آن، عطش بيشتري پيدا كرده، با ايجاد آرزوهاي پنداري و روي آوردن به لهو و لعب، زمين غفلت و هلاكت انسان را فراهم مي‌آورد. هواي نفس، كه در انجام گناهان تعجيل دارد، با فراهم شدن شرايط توبه، با بهانه‌تراشي و توجيه‌گري، درصدد تأخير آن است. اين پژوهش با محوريت «مناجات الشاكينِ» امام سجاد عليه السلام، با بيان اين ويژگي‌هاي هواي نفس، درصدد توضيح آنها براساس آيات و روايات است.