بررسي رابطه دماي سطح زمين با پوشش گياهي و رطوبت سطحي در كاربري‌هاي اراضي منطقه زهك دشت سيستان با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي لندست

دماي سطح زمين يكي از پارامترهاي مؤثر و مهم در فرايندهاي فيزيك سطح زمين در تمامي مقياس‌ها، از محلي تا جهاني، محسوب مي‌شود. در اين مطالعه، رابطه بين دماي سطح زمين با پوشش‌گياهي و رطوبت سطحي خاك، در كاربري‌هاي اراضي منطقه زهك دشت سيستان، بررسي شد. بدين‌منظور تصاوير ماهواره‌اي لندست TM (1987), TM (2001) و OLI (2018) به‌كار رفت. پس از مراحل پيش‌‌پردازش و پردازش تصاوير، نقشه‌هاي كاربري اراضي براساس روش طبقه‌بندي نظارت‌شده و از طريق الگوريتم حداكثر احتمال در دوره سي‌ساله استخراج شد. همچنين دماي سطح زمين با روش پنجره مجزا به‌دست آمد و ارتباط بين آن با پوشش گياهي و رطوبت خاك، با روش آماري، ارزيابي شد. طبق نتايج، دقت طبقه‌بندي به‌روش حداكثر احتمال با بررسي از طريق داده‌هاي حقايق‌ زميني، تصاوير TM و OLI، برحسب ضريب آماري كاپا، به‌ترتيب 0.89، 0.95 و 0.84 و براساس صحت كلي 91.8، 96.45 و 87.89% به‌‌دست آمد. طي سال‌هاي 1987، 2001 و 2018 ميانگين شاخص‌هاي دماي سطح زمين 38.13، 45.73 و 41.14 درجه سانتي‌گراد، شاخص تفاضلي نرمال‌شده پوشش گياهي 0.11، 0.13 و 0.16 و شاخص تفاضلي نرمال‌شده رطوبت 0.64، 0.63 و 0.58 برآورد شد. ارتباط دماي سطح زمين و شاخص تفاضلي نرمال‌شده پوشش گياهي فاقد همبستگي بود. همبستگي بين دماي سطح زمين و شاخص تفاضلي نرمال‌شده رطوبت نيز معكوس و منفي شد. بر اثر عوامل پديدآورنده خشكسالي هيدرولوژيكي و شرايط اقليمي ناشي از كاهش بارندگي، افزايش دماي هوا و وزش طوفان‌هاي گردوغبار، زادآوري و رشد گياهان كاهش يافته است؛ بنابراين، به‌دنبال فقدان پوشش گياهي مناسب، پوشش گياهي در كاهش دماي سطح زمين منطقه مورد مطالعه تأثيري ندارد.