بررسي روايت اهليلجه از منظر تجرد نفس با تأكيد بر علم النفس فلسفي

منشأ غيرمادي ادراك و وجود غيرمادي نفس مبنايي است كه در برخي روايات و از جمله روايت اهليلجه، بر آن تأكيد شده است. اين روايت با تأكيد بر غيرمادي بودن ادراك و منشأ آن، حاوي استدلال‌هايي است كه در گفت‌وگو ميان ديدگاه مادي‌انگاري (طبيب هندي) و مجردانگاري (امام صادق ع)، ارائه شده است. با توجه به اين روايت، ادراك حقيقتي غيرمادي دارد و منشأ ادراك يا همان نفس نيز مجرد است. از سويي در سه مكتب مشاء، اشراق و حكمت متعاليه با عنايت به ويژگي‌هاي غيرمادي ادراك و مدرِك، استدلال‌هايي به نفع تجرد نفس اقامه شده است و از سوي ديگر فيلسوفان ذهن با عنايت به ويژگي‌هاي كيفي ادراك تبيين‌هايي به نفع تجرد ادراك ارائه كرده‌اند. رويكرد غيرمادي به نفس نقطه تلاقي سه رويكرد ديني با عنايت به روايت اهليلجه، فلسفه اسلامي و فلسفه ذهن است. نقطه مشترك هر سه رويكرد در استفاده از روش شهودي در ارائه استدلال‌هاي فلسفي بر مدعاي تجرد ادراك و منشأ آن است. در اين پژوهش، به پرسش چيستي ادراك و منشأ آن با توجه به روايت اهليلجه و با عنايت به شواهدي از علم النفس فلسفي پاسخ داده مي‌شود.