شناسايي عوامل مؤثر بر رشد پس از آسيب زنان مطلقه: يك پژوهش زمينه‌اي

زمينه: رشد پس از آسيب به تغييرات مثبت تجربه شده پس از وقايع آسيب‌زا اشاره دارد. اگرچه رويدادهاي استرس‌زا مانند مرگ همسر يا طلاق كه به تغيير در ساختار خانواده منجر مي‌شود، با تجربه‌هاي منفي مانند پريشاني روانشناختي و برخي بيماري‌هاي رواني مانند اختلال استرس پس از سانحه همراه است، اما برخي پژوهش‌ها نشان مي‌دهند كه اين رويدادها منجر به مبارزه و تحمل رواني در فرد مي‌شوند و فرصت‌هاي منحصر به فردي براي رشد در اختيار افراد قرار مي‌دهند. هدف: با توجه به شكاف تحقيقاتي در رابطه با اثرات مثبت رويارويي با طلاق در زنان، مطالعه حاضر با هدف تبيين مدل رشد پس از آسيب زنان مطلقه انجام شد. روش: اين پژوهش به شيوه كيفي و روش تئوري زمينه‌اي در سال 1399 در شهر تهران انجام شد. گروه نمونه با انتخاب 19 زن مطلقه رشديافته (با اذعان مشاركت‌كنندگان به تجربه رشد و كسب نمره دو انحراف استاندارد بالاتر از ميانگين در آزمون رشد پس از آسيب تدسچي و كالهون (1996) توسط مشاركت‌كنندگان) به اشباع نظري رسيد. روش نمونه‌گيري در ابتدا هدفمند بود و سپس براي اشباع مقوله‌ها از روش نمونه‌گيري نظري استفاده شد. براي جمع‌آوري داده‌ها از روش مصاحبه نيمه‌ساختاريافته استفاده شد و سپس داده‌ها با روش نظام‌مند اشتراوس و كوربين تحليل شدند. يافته ها: تجزيه و تحليل مصاحبه‌ها منجر به شناسايي 13 مقوله اصلي و 40 مقوله فرعي شد. رشد و شكوفايي پس از طلاق، مقوله مركزي الگوي رشد پس از آسيب مي‌باشد. دستيابي به رشد و شكوفايي به طور كلي مي‌تواند محصول مواجهه با رنج و پذيرش آن، معنويت و عشق به فرزندان باشد. زمان به عنوان عامل مداخله‌گر استخراج شد. منابع حمايتي، عوامل شخصيتي و دروني به همراه زمينه‌هاي تربيتي و خانوادگي نيز به عنوان عوامل زمينه‌اي به رشد و شكوفايي كمك مي‌كنند و راهبردهاي رشدآفرين استخراج شده نيز شامل ياري‌جويي، چاره‌انديشي، مديريت افكار و هيجانات، انجام فعاليت‌هاي تسكين‌دهنده و آرامبخش و خودمراقبتي بود. نتيجه‌گيري: پژوهش حاضر با شناسايي عوامل مؤثر بر رشد پس از آسيب، مي‌تواند راهگشاي روانشناسان و مشاوران جهت كاهش آسيب‌هاي طلاق و ارتقاي رشد پس از طلاق باشد.