تحليل آراي ابن‌تيميه درباره امامت و خلافت امام علي (ع)

خلافت علي (ع) بعد از عثمان، محل اتفاق مسلمانان است و علي (ع) تنها خليفه‌اي است كه مردم براي بيعت‌كردن به خانه‌اش هجوم بردند و اصرار كردند كه با او بيعت كنند. ابن‌تيميه، مانند ديگر انديشمندان، به حوادث دوران خلافت علي (ع) توجه كرده و اصل خلافت حضرت را پذيرفته است. اما درباره حوادث دوران خلافت ايشان ديدگاه‌هاي متفاوتي را مطرح كرده است كه نياز به بررسي دارد. از باب نمونه، انعقاد خلافت آن حضرت را به دليل همراهي اهل شوكت و تعدادي از امت درست دانسته اما سپس دچار ترديد شده است. وي جنگ‌هاي رخ‌داده ميان علي (ع) و مخالفان را از باب تلاش شخصي براي تثبيت حكومت دانسته است. در حالي كه در سيره و گفتار علي (ع) و نيز در منابع تاريخي به تلاش آن حضرت براي تثبيت نظام خلافت به قصد اقامه دين پس از پيامبر (ص) اشاره شده و گزارش‌هاي تاريخي نيز برخلاف ديدگاه‌هاي وي است. در اين نوشتار كه با استفاده از روش كتاب‌خانه‌اي و با مراجعه به آثار ابن‌تيميه گرد آمده، كوشيده‌ايم آراي كلامي و تاريخي ابن‌تيميه را تجزيه و تحليل كنيم. مي‌توان گفت مباني ابن‌تيميه در اين باب كاستي‌هاي روشني دارد.