ادراك طردشدگي كاركنان و پنهانسازي دانش: نقش تعديلگري استرس شغلي و استقلال شغلي (نمونه پژوهش: اداره كل گمركات خراسان جنوبي)

با توجه به اهميت موضوع مديريت دانش و بررسي عوامل مرتبط با پديده پنهان‏ سازي دانش، تحقيق حاضر با هدف بررسي اثر ادراك طردشدگي كاركنان بر پنهان‏ سازي دانش با نقش تعديل گري استرس شغلي و استقلال شغلي انجام شد. اين پژوهش از نظر هدف، كاربردي و از نظر شيوه گردآوري داده ‏ها، توصيفي و از نوع همبستگي است. جامعه آماري پژوهش، كاركنان اداره كل گمركات خراسان جنوبي در نظر گرفته شد. تعداد 150 نفر در سال 1401 در اين اداره كل مشغول به كار بودند كه بر اساس جدول مورگان، از بين آن‏ها 108 نفر به روش نمونه ‏گيري تصادفي ساده انتخاب شدند. براي گردآوري داده ها از پرسشنامه هاي استاندارد پنهان‏ سازي دانش، ادراك طردشدگي، استرس شغلي و استقلال شغلي استفاده شد كه روايي و پايايي اين ابزارها از طريق بررسي روايي صوري و روايي سازه (روايي همگرا و واگرا) و محاسبه ضريب آلفاي كرونباخ و پايايي تركيبي (CR) تأييد شدند. داده ‏ها با بهره‏ گيري از روش‏ هاي توصيفي و مدل‏ يابي معادلات ساختاري با استفاده از نرم افزارهاي آماري SPSS15 و Smart-PLS3 تجزيه و تحليل گرديد. يافته‏ هاي پژوهش نشان داد كه ادراك طردشدگي كاركنان باعث پنهان سازي دانش مي ‏شود و نقش تعديل گري استقلال شغلي در تأثير اين دو متغير بر يكديگر تأييد شد ولي استرس شغلي در تأثير ادراك طردشدگي كاركنان بر پنهان‏ سازي دانش نقش تعديل گري نداشت. طبق نتايج اين پژوهش، مي‏توان اين گونه بيان كرد كه براي جلوگيري از بروز پديده پنهان‏ سازي دانش در سازمان، مديران بايد به گونه ‏اي رفتار نمايند كه در كاركنان احساس طردشدگي به وجود نيايد و با توجه به اينكه متغير استقلال شغلي در اين ارتباط نقش تعديل‏ گري داشت و باعث كاهش پنهان‏ سازي دانش مي ‏شود، بنابراين پيشنهاد مي‏ گردد در طراحي يا بازطراحي شغل‏ هاي سازماني در مواردي كه ساير شرايط نيز مهياست، استقلال و خودمختاري كاركنان در انجام كارها افزايش يابد.