سيطرة رمانس ‌گونگي بر تاريخ‌ نگاري؛ گزارش يك پژوهش تجربي در باب فرم زبان

نوشتار حاضر گزارشي است از مسئله، روش مطالعه، مفاهيم بنيادين و نتايج قابل ‌استخراج از پژوهشي در باب فرم زبانيِ مسلط بر متون تاريخ‌نگاري. اين مطالعة فرماليستي تنوع انكارناپذير متون تاريخ‌نگارانه را ذيل سه ژانر اساسي و، حداقل در ظاهر، تقليل‌ناپذير بررسي مي‌كند: وقايع‌نگاري، پژوهش تاريخي و رمان تاريخي. از خلال سنجش فرم زبان در سيزده اثر تاريخ نگارانه كه به صورت تصادفي انتخاب شده اند، مي‌توان در باب رمانس‌ يا رمان‌گونه بودن زبان تاريخي، در متنوع‌ترين و موسّع‌ترين معنايش، به نتايجي قابل ‌توجه رسيد. با توجه به اينكه رمانس و رمان به مثابۀ دو فرم زباني بنيادين در داستان‌نويسي و غير آن شناخته مي شوند و همچنين با توافق بر سر اين نكته كه اثر رمانس‌گونه (همچون حكايات هزار و يك شب يا داستان‌هاي شهسوارانه) از واقعيت انساني سخن نمي‌گويد، تشخيص هر ردّ پايي از رمانس‌گونگي در سنّت‌هاي تاريخ‌نگارانه بايد امري پرمخاطره انگاشته شود. از خلال ملاحظات سلبي و انتقاديِ سه ژانر اساسي فوق‌الذكر، گزارش حاضر در پي آن است كه تصويري هرچند مبهم از راه تحول به فراسوي وضع تاكنون موجود را به ذهن متبادر كند.