طراحي برنامه داستان‌هاي اجتماعي و تعيين كارآمدي آن بر مهارت‌هاي اجتماعي و سه مؤلفه‌ي آن در كودكان داراي اختلال طيف اتيسم

نقص در مهارت‌هاي اجتماعي ويژگي بارز اختلال طيف اتيسم است. هدف، طراحي داستان‌‌‌‌‌هاي اجتماعي و تعيين كارآمدي آن بر مهارت‌هاي اجتماعي كودكان داراي اختلال طيف اتيسم بود. روش پژوهش: در مطالعه تك آزمودني با طرح خط پايه و مداخله(ABAB)، چهار كودك به شيوه در دسترس از كودكان پسر 7 تا 12 سال داراي اختلال طيف اتيسم در شهر مشهد انتخاب شدند. رفتار آماج با توجه به ويژگيهاي فردي تعيين و بر مبناي آن داستان اجتماعي طراحي شد. مهارت‌هاي اجتماعي در خط پايه با استفاده از پرسشنامه نيمرخ مهارت‌هاي اجتماعي اتيسم و مشاهده منظم اندازهگيري شد. كودكان در 20 جلسه آموزشي داستان اجتماعي(پنج بار در هفته؛ هر جلسه 30 دقيقه) شركت كردند. در پايان مداخله، مهارتهاي اجتماعي به وسيله پرسشنامه، اندازهگيري و داده‌ها با استفاده از نمودار خط پايه، اندازه اثر و درصد بهبودي تحليل شد. يافته‌ها: با توجه به اندازه‌هاي اثر و درصد بهبودي، 45/10% ، 24/9% ، 93/7% و 34/16% از بهبودي بهترتيب در مهارت‌هاي اجتماعي، تقابل اجتماعي، مشاركت اجتماعي و رفتار زيانبخش احتماعي ناشي از شركت در برنامه آموزشي بوده است. مشاهده منظم نشان داد كه داستان اجتماعي موجب بهبود در تقابل اجتماعي هر چهار كودك، بهبود مشاركت اجتماعي دو كودك و بهبود رفتار زيان‌بخش اجتماعي سه كودك شده است. بحث و نتيجه‌گيري: با توجه به كارآمدي داستان‌هاي اجتماعي بر بهبود مهارت‌هاي اجتماعي(تقابل اجتماعي، مشاركت اجتماعي، رفتار زيانبخش اجتماعي) كودكان با اختلال طيف اتيسم، ميتوان نتيجه گرفت كه گنجاندن داستان‌هاي اجتماعي در برنامه‌ريزي آموزشي كودكان موجب پيشگيري از بروز مشكلات روابط اجتماعي در آن‌ها ميشود.