طراحي الگوي اكوسيستم بازاريابي بين المللي براي صنعت توليد و فرآوري پسته در ايران

مقدمه و هدف: محصول پسته به دليل ارزآوري، ايجاد ارزش افزوده و ساير جنبه هاي اقتصادي از مهم ترين محصولات صادراتي غيرنفتي ايران است. ايران به گونه سنتي، در توليد و تجارت اين محصول سهم زيادي در بازار جهاني داشته كه در دو دهه اخير به دليل وجود عوامل متعددي، از قدرت صادراتي ايران كاسته شده است. با توجه به اهميت پسته در اقتصاد كشاورزي ايران، شناسايي عوامل تاثير گذار در صادرات پسته به بازارهاي جهاني در شرايط كنوني و ماندگاري در بازارهاي بين المللي و جهاني و بررسي آن به عنوان يك اكوسيستم واحد و ارائه ي مدل براي عملكرد اين اكوسيستم امري ضروري است. با توجه به اينكه صنعت توليد و فرآوري پسته در ايران از پتانسيل و ظرفيت زيادي برخوردار است، ضرورت توجه زياد به اين صنعت و ورود و استقرار آن در بازارهاي خارجي كه در حيطه صادرات كالاهاي غيرنفتي است، در كانون توجه محققان قرار گرفته است. مواد و ورش ها: پژوهش حاضر با هدف طراحي و توسعه ي مدل اكوسيستم بازاريابي بين المللي براي صنعت توليد و فرآوري پسته در ايران با استفاده از رويكرد كيفي با ماهيت اكتشافي به اجرا درآمد. جامعۀ آماري پژوهش شامل سه گروه ذيل مي باشد: گروه اول: متخصصان ذي صلاح (خبرگان)؛ گروه دوم: كشاورزان و مديران عالي و مياني شركت هاي توليد و فرآوري پسته كه در حوزه بازاريابي بين المللي سابقه فعاليت دارند و گروه سوم: اعضاي هيأت علمي مطلع در زمينه تحقيق حاضر، كه با روش نمونه گيري قضاوتي هدفمند انتخاب شدند. نمونه آماري اين پژوهش شامل 7 نفر از متخصصان و باغداران توليد كنندۀ پسته، تجار و صادركنندگان و مديران ارشد كارخانه هاي فرآوري و بسته بندي پسته كه سابقه فعاليت در حوزه بين المللي دارند، است. براي شناخت اكوسيستم بازاريابي بين المللي در باغداران توليد كننده ي پسته و مديران كارخانجات بسته بندي و فرآوري پسته و صادركنندگان آن در ايران با استفاده از نظريه زمينه اي سيستماتيك اشتراوس و كوربين (كه شامل سه نوع كدگذاري باز، كدگذاري محوري وكدگذاري انتخابي مي باشد) و انجام مصاحبه بر اساس نمونه گيري نظري، ابعاد گوناگون اين اكوسيستم شناسايي شدند. مصاحبه ها بصورت حضوري و عموماً در دفاتر يا بصورت برخط و تلفني انجام شد و داده هاي جمع آوري شده با استفاده از نرم افزار MAX QDA مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: در پژوهش حاضر در نهايت 5 عنصر به عنوان بازيگران اكوسيستم بازاريابي بين المللي صنعت توليد و فرآوري پسته شناسايي و انتخاب شدند كه شامل كشاورزي، فرآوري و صادرات، كيفيت محصول، دولت و تحريم ها است. نتيجه گيري: عملكرد يك سيستم به عملكرد اجزاي آن بستگي دارد، اما يك جنبه مهم نحوه تعامل آنها با يكديگر براي تأثيرگذاري بر عملكرد سيستم كلي است. با در نظر گرفتن چنين تعامل چندجانبه، عناصر 5 گانه اي شناخته شده در تعامل با يكديگر بر موفقيت در ورود به بازارهاي بين المللي نقش دارند.